In de week van de mentale gezondheid bekijken we inspirerende citaten en de bijbehorende observaties. Treffende uitspraken zetten je aan om hardop te denken over andere perspectieven.
Wanneer je mentale evenwicht uit balans is, lijd je aan tunnelvisie. Je ziet alleen de zwaarte van je emoties en niet de lichtheid van andere benaderingen.
Het is confronterend om te constateren dat je een mentaal probleem hebt. Focus op “wat kan ik aanpassen in mijn voelen en denken!” en niet op “wat is er mis met mij?”
Niet ziek is nog niet gezond
De basis van mentale gezondheid is individueel welzijn. Als je weerbaar bent tegen levens tegenslagen, kan je je evenwicht hervinden. Je kan zelfstandig functioneren en voor jezelf zorgen om je mentale gezondheid te herstellen.
Als je klap op klap krijgt en de problemen zich opstapelen, dan kom je er soms niet meer uit. Dan is ‘mentaal ziekteverlof’ aan de orde, niet alleen voor rust maar vooral voor bezinning. Je voelt je ‘overbelast’ of bang voor een burn-out.
Slow, deep breathing is important… It’s like an anchor in the midst of an emotional storm: the anchor won’t get rid of the storm, but it will hold you steady until it passes.
Russ Harris
Zelfzorg heeft een grens die sneller bereikt wordt als je denkt dat je alles alleen moet doen. Met de morele steun en actieve hulp van familie, vrienden en vertrouwenspersonen is de kans groter dat je herstelt van je mentale kwetsuren.
What mental health needs is more sunlight, more candor, more unashamed conversation.
Glenn Close
Het taboe van mentale kwetsbaarheid
Wanneer iemand een botbreuk oploopt, staan iedereen klaar om het gips te voorzien van opbeurende kreten. Maar wat doe je wanneer iemands geest averij oploopt en revalidatie nodig heeft? Dan zwijgen we meestal of schudden meewarig ons hoofd.
No one would ever say that someone with a broken arm or a broken leg is less than a whole person, but people say that or imply that all the time about people with mental illness.
Elyn R. Saks
De oorzaken van een botbreuk, simpel of gecompliceerd, zijn meestal duidelijk. De remedie is doorgaans duidelijk, ook in moeilijke gevallen.
Maar wat doe je aan een gebroken geest, of een gekneusd of geknakt mentaal evenwicht? Wrijven helpt niet!
Things not to say to someone with mental illness: “Ignore it. Forget about it. Fight it. You are better than this. You are overthinking.”
Nitya Prakash
De oorzaken zijn veelzijdig, maar mensen worden overweldigd door gebeurtenissen zonder uitweg. Het traject loopt van moedeloos naar hulpeloos. Ze zijn nog geen patiënten in het GGZ-traject, maar hebben mentale krukken nodig om weer uit het gat te komen.
The true definition of mental illness is when the majority of your time is spent in the past or future, but rarely living in the realism of NOW.
Shannon L. Alder
We laten zware mentale pathologie, ziekelijke aandoeningen en afwijkingen buiten beschouwing. Elementaire psychologische gezondheidsproblemen, die al moeilijk genoeg zijn, vallen onder klinische psychologie en psychiatrie.
Mentaal evenwicht is balanceren
Hoe je reageert op gebeurtenissen zegt meer over je mentale evenwicht dan de gebeurtenissen zelf. Sommige mensen reageren dramatisch op kleine tegenslagen, terwijl anderen kalm blijven bij grote uitdagingen. Het verschil zit niet in de situatie, maar in het vermogen om te balanceren.
Balans is geen statisch fenomeen maar een vermogen om actief te balanceren en het verstoorde evenwicht te herstellen. Maar achtereenvolgende tegenslagen kunnen dat vermogen aantasten, waardoor er geen makkelijke weg terug naar het evenwicht is. Het kan omslaan naar aangeleerde hulpeloosheid omdat niets meer helpt.
De eerste stap is te constateren dat je uit het lood bent geslagen. Toegeven dat je de situatie of je reactie erop niet aankan en dat je na uren of dagen niet tot rust bent gekomen.
Vraag je af waarom de omstandigheden en je gedachten je zo zwaar raken. Op welke manier staan je overtuigingen en waarden onder druk? Welke vragen hebben geen antwoord?
Je voelt je gebroken door de aanslag op je mentale evenwicht. Onze geest is meestal flexibel genoeg om te buigen maar niet te barsten.
Niet gebroken maar gekwetst
Nobody is broken!
Kain Ramsey
Als deskundige van toegepaste psychologie vertelt Ramsey hoe hij worstelde met verlies van betekenis. Na zijn carrière als beroepsmilitair kon hij zich niet aanpassen aan het burgerleven. Hij voelde zich losgeslagen, gevangen in een diep gat.
Verschillende mensen zagen hem worstelen maar konden hem niet helpen. Tot een vriend bij hem in het gat sprong. “Ach, wat doe je nu?”, zei Kain, “Nu zitten we beiden vast”. Zijn vriend zei: “Ja, maar ik weet hoe wij eruit kunnen komen!”
De weg omhoog uit een mentaal dal kan lang en moeilijk zijn. Het begint met de vraag: “Waar ben ik nu mee bezig!?” Zoek een ander perspectief door reflectie en gesprekken. Door contacten kom je uit je isolement.
De meeste fouten die je maakt als je uit je mentale evenwicht bent, zijn inschattingsfouten of reacties om de pijn te verminderen. Compensatiegedrag of vluchtgedrag drukt de pijn tijdelijk weg, maar lost niets op.
Het inzicht dat je moet veranderen leidt tot bewustwording en zelfkennis. Meestal is dat een lange reis die begint met een eerste stap.
De zoektocht naar betekenis
Op de reis naar herstel kom je vaak tot de kern: het verlies van betekenis en zingeving ligt aan de basis van veel mentale problemen. Het gevoel dat niets ertoe doet verlamt je vermogen om vooruit te kijken.
All stress, anxiety, depression, is caused when we ignore who we are, and start living to please others.
Paulo Coelho
Daardoor voel je je bestaan als zinloos. De oplossing ligt in jezelf, welke fundamentele dingen belangrijk zijn voor je karakter en levensvisie.
Dit gevoel van zinloosheid kan je bestaan overspoelen. Maar dan is het belangrijk om terug te gaan naar je fundament: wat vind jij belangrijk? Welke waarden vormen de basis van jouw karakter en levensvisie?
Door te zoeken naar wat je leven kleur en betekenis geeft, vind je de kracht om uit het dal te komen. Daardoor vind je de inspiratie om jezelf ergens voor in te zetten. In plaats van op hulp te wachten (outside-in), kan je betekenis vinden door wat van jezelf te geven (inside-out) aan de wereld.
Persoonlijke waarden en menselijke waarde
Centraal in persoonlijke groei zijn je waarden en de eigenschappen die je het belangrijkst vindt. Wie wil je zijn en hoe draag je dat uit?
Wat je schenkt aan de wereld leert je dat je waarde hebt voor anderen. Wil je vrienden? Wees dan een vriend door anderen aandacht en compassie te geven. Wil je als een volwaardig mens behandeld worden, gedraag je dan tegenover anderen zoals je zelf prettig vindt. Aandacht vragen is behoeftig, aandacht geven is constructief voor je herstel.
You are not alone. You are seen. I am with you. You are not alone.
Shonda Rhimes
Als je concrete hulp nodig hebt, vraag er dan om! Schaamte over je situatie kan je tegenhouden, maar als je daar eenmaal voorbij bent, is dat bevrijdend.
Openstaan voor de problemen van anderen maakt je eigen worstelingen duidelijk. Gedeelde smart is halve smart, ook al zijn de situaties minder dramatisch. Maar vermijd dat je door empathie meegesleurd wordt in de emotionele draaikolk van anderen.
Iedereen zoekt naar een weg uit het gat, naar eigen inzicht. Hoe zwaar je situatie ook is, er is een weg naar boven. Het besef van je intrinsieke waarde geeft je de steun om je waarden uit te dragen.
Een goed begin zijn lange wandelingen en diepe reflectiesessies met je journaal of een belangstellende, geduldige gesprekspartner.
Begin met open te staan voor innerlijke verandering. De wereld om je heen past zich niet aan aan de behoeften van jouw geest.
Conclusie
Verandering begint bij jezelf. Stress vernauwt je blik tot je alleen beperkingen ziet, maar er zijn altijd mogelijkheden – ook als je ze nu niet ziet.
There is hope, even when your brain tells you there isn’t.
John Green
Als de wolken in je geest gedeeltelijk opzij schuiven, kan je met wat hulp een constructieve uitweg zien. Helderheid en een sprankje hoop in je geest zijn de weg omhoog. Externe problemen zijn meestal op te lossen als je wat interne beperkingen kan verminderen.
Each of us guards a gate of change that can be opened only from the inside.
Stephen R. Covey
Wacht niet op hulp. Vraag erom en werk samen met anderen voor duurzame verandering. Verbinding maakt je sterker.
Net zoals een gebroken bot tijd en zorg nodig heeft om te helen, vraagt mentale genezing om geduld en aandacht. Het verschil is dat je geestelijke weerbaarheid kan groeien door te relativeren. Als je beperkingen als tijdelijk ziet, open je de deur naar nieuwe mogelijkheden.
Bespreek je gevoelens, ga uit van je waarden en werk samen aan je problemen. Samen kom je uit de mentale problemen.
