Tegen het einde van het jaar schieten veel mensen in de stress. Je wilt lopende activiteiten afsluiten en hebt spijt van dingen die niet liepen zoals gepland, gemiste kansen en onvoldoende expressie van je goede karaktereigenschappen. Je journaal is een goede en veilige plek om daar over na te denken.
Kerst en de jaarwisseling kunnen je herinneren aan mensen (en huisdieren) van wie je eerder afscheid nam. Tijdens de feestdagen kunnen de leegte die ze achterlaten en herinneringen van jaren geleden confronterend zijn.
Vergeven (ook jezelf) is beter dan proberen te vergeten, want je kan het verleden niet veranderen, alleen jezelf verbeteren.
Spijt over allerlei zaken kan veroorzaakt zijn door uitstelgedrag (een mooie grafische presentatie over procrastination). Wat je hebt laten liggen begint te knagen. Het is een cliché dat ‘voorkomen beter is dan genezen’, maar daarom niet minder waar!
De jaarwisseling bereidt ons op het nieuwe jaar. Wens niet alleen ‘meer’, maar ‘beter’ en ‘meer helderheid’.
In het begin van het nieuwe jaar kun je worstelen met de uitdagingen die voor je liggen: nieuwe activiteiten en alles wat het afgelopen jaar is blijven liggen ondanks goede voornemens. Dat kan overweldigend zijn.
Neem de tijd om deze indrukken te verwerken, zodat ze je gedachten en stemming niet beïnvloeden.
Werken aan jezelf is een goed doel waarmee je een steeds betere versie van jezelf aan de wereld kan geven! En een van de meest effectieve manieren om aan jezelf te werken is via reflectie. Dit brengt ons bij de kracht van bewust nadenken over je keuzes en ervaringen.
Tijd voor reflectie, schrijf het op in je journaal
Neem tijdens rustige momenten de tijd om de balans op te maken: wat ging goed, wat kan beter en wat kan je vermijden? Maak er tijd voor, want reflectie is een proces van bewustwording wat je de gelegenheid geeft om aan jezelf te werken!
Terugkijken naar je ervaringen kan fundamenteel zijn voor je mentale gezondheid. Zonder reflectie kunnen veel dingen als open lusjes in je gedachten rond blijven spelen (spoken) en dat is niet gezond.
Het is beter om conclusies te trekken uit je ervaringen en af te wegen of ze je hielpen of hinderden. Door dingen in andere perspectieven te zetten – hoe anderen het kunnen zien en de bredere (maatschappelijke) context – kan je zaken afsluiten. Daarna kan je met een illusie minder maar met wel met goede intenties verder.
Wat heb je dit jaar geleerd? De conclusie “Niets geleerd, meer van hetzelfde” geeft aan dat het tijd is voor herbezinning. Vraag jezelf af waar je mee bezig bent! Dit is een goede ‘groei’ vraag rond de jaarwisseling, maar ook elke week en maand.
Je leert minder van ervaring dan je denkt, omdat ons geheugen selectief is. Als je ervaringen als een les of leermoment ziet, kun je er bewuste en zinvolle conclusies uit trekken.
Reflecteren op deze manier kan soms een uitdaging zijn, zeker als je hoofd vol zit met onbeantwoorde vragen en emoties. Daarom kan het helpen om je gedachten letterlijk ‘uit je hoofd’ te halen door ze op te schrijven.
Wijsheid
Wijsheid komt niet vanzelf met de jaren, maar door open te staan voor nuchtere reflectie over oorzaken en consequenties. Een nuchter gezegde is: “Wijsheid komt met de jaren of nooit!” (bedankt Ma!).
Probeer jezelf niet te veel verwijten te maken en richt je op positieve zaken en verbeteringen. Gebruik altijd je sterke punten in plaats van je (vermeende) tekortkomingen.
Concurreer met jezelf, niet met anderen. Want jouw leven vergelijken met dat van anderen geeft onvrede en is meestal het vergelijken van appels en peren. Baseer jouw redenen voor verandering of verbetering. Kijk kritisch naar je eigen beweegredenen, niet alleen naar resultaten.
Wees je bewust van de vele rollen in je leven. Hoe functioneer je als partner, familielid, vriend, werknemer of werkgever, en lid van de maatschappij (bijdragen anders dan belasting betalen)? Je kan nooit overal 100% op scoren maar het is een nobel streven om meerdere rollen aandacht te geven en ze in evenwicht te houden (meer balanceren dan een constante balans).
Schrijven in je journaal is je gedachten ordenen
Een bewezen manier om hierover te reflecteren is in je journaal. Probeer het uit voor deze periode als je nog geen dagelijks journaal schrijft.
Het formuleren op papier of in de tekstverwerker (of stuur jezelf gesproken notities of e-mails!) is een betere verwerking dan er ’s nachts over te piekeren.
Uit persoonlijke ervaring weet ik maar al te goed dat je malende gedachten kan relativeren door er in je journaal over te schrijven. Stel vragen aan jezelf wat voor jou de moeite waard is om je energie aan te geven, wat je gelukkig maakt en waar en waarom je op het pad naar een beter leven een verkeerde afslag hebt gemaakt.
Wie schrijft…
Schrijven biedt niet alleen structuur, maar geeft je ook ruimte om patronen te herkennen en kleine stappen richting verbetering te zetten. Zelfs een paar woorden per dag kunnen een groot verschil maken.
Begin met één of twee dingen die je (te) vaak bezig houden. Elke verandering begint met een paar kleine stappen, het vieren van verbeteringen die triviaal kunnen lijken maar lang door kunnen werken.
Honderden studies tonen aan dat schrijven over je bezigheden goed is voor je mentale welzijn. Schrijven stimuleert gestructureerd nadenken. Het hoeft geen proza of perfectie te zijn. Schrijf, teken, spreek notities in of maak een selfie-video als boodschap voor je toekomstige zelf. Doe het op jouw manier en organiseer de informatie uit reflectiesessies. Denken is vluchtig, noteren geeft orde en blijft beter hangen.
Voor de meeste mensen is het schrijven in een journaal of dagboek makkelijk vol te houden om een dagelijkse gewoonte van korte journaalnotities te maken. Maar zelfs eens per week een half uur of meer reflectief schrijven heeft een meetbaar positief effect.
Nu rijst misschien de vraag: hoe begin je eigenlijk? En als je al begonnen bent, hoe houd je het vol? Gelukkig zijn er veel eenvoudige technieken die je meteen kunt toepassen.
Een klassieke benadering is de Stoïcijnse overweging van wat goed ging, wat beter kan en wat te vermijden. Of waar je ‘winst’ in je groei en verliezen die je kunt ombuigen tot leermomenten en verbeteringen.
Er zijn veel leidende reflectievragen (‘prompts’) beschikbaar. Zie deze (meditatie), deze (moeiteloos?) en deze (intentioneel leven).
Criteria en sparringpartner
De beste maatstaf voor je functioneren zijn je waarden en principes? Een groeijournaal geeft je de gelegenheid om hier hardop over na te denken. In de discussie met jezelf groeit je bewustwording en openbaren constructieve opties zich.
Het nieuwste reflectietool is een dialoog met een AI (digitaal maatje) over je wensen, inzet en resultaten. Probeer het uit; de ervaringen verschillen maar het is de moeite waard.
Als je een goede vriend of partner voor je reflecties hebt, dan is dat een mooie optie. Probeer actief luisterend (en vragend) met elkaar te praten en niet alleen je eigen verhaal te spuien of de ellende van de ander aan te horen. Empathie is goed, maar doe het uit betrokkenheid en laat de gevoelens van de ander niet te diep op jezelf inwerken (je hebt al genoeg aan je eigen problemen).
Conclusie
Schrijf over je ervaringen en je aspiraties. Je journaal is een goede en veilige plek om te schrijven over wat je bezig houdt. Daardoor krijg je een betere focus op het heden. En dat heden is het enige moment waarin je je leven vorm kunt geven. Grijp die kans!
Sterkte met je gedachten en gevoelens rond de jaarwisseling. Heb je hulp nodig, vragen staat vrij.
Zie ook Wie schrijft, die blijft.
