Ongetwijfeld herken je het gevoel dat je iets wil bereiken, maar je mist de motivatie om er tijd en energie in te steken? Je wacht tot je genoeg inspiratie hebt om in beweging te komen. Enerzijds is dat goed, want zonder een rem begin je te vaak aan dingen die je niet af kunt maken. Maar aan de andere kant laat je veel kansen liggen om ergens aan te beginnen of door te zetten.
Dromen doen we allemaal, maar doen wat nodig is om ze waar te maken, is een probleem. Wat is er nodig om aan de slag te gaan? Hoe begin je ergens aan? Oftewel, hoe kan je jezelf aan je eigen schoenveters uit de modder trekken zoals de legendarische Baron Von Münchhausen? Hoe krijgen wij onszelf (en ons werk) op gang en kan momentum ons motiveren?
Wat is motivatie?
Neem even een stap terug. Waarom hebben wij het vaak over het gebrek aan motivatie? En kan je een blik motivatie opentrekken als je het nodig hebt?
In het woord ‘motivatie’ ligt het begrip ‘emotie’ besloten. Het is in feite ‘Emotivatie’ oftewel het ‘gevoel’ dat je nodig hebt. En gevoelens zijn meestal van voorbijgaande aard. Je kan je niet alleen door je gevoelens laten drijven! Dan ben je stuurloos!
Toch vertrouwen wij op motivatie om keuzes te maken, dingen te starten en onze richting te bepalen. Wij denken het nodig te hebben om te beginnen en de discipline om door te zetten.
Keuzes maken
Je redenen om wel/geen/welke actie te ondernemen kan verschillende bronnen hebben:
- intrinsiek, vanuit jezelf als wensen, verlangens, dromen…
- extrinsiek, vanuit je omgeving als culturele gewoonte, druk, verwachtingen…
Weeg af of het je eigen keuzes zijn, of dat het je omgeving is die je iets oplegt. Beiden kunnen, gegeven de omstandigheden, een goede of een slechte keuze zijn. Hoe vrij is je keuze en wat is wijsheid? Maak je afwegingen zorgvuldig. Schrijf op wat je wilt en bespreek het met vrienden en vertrouwenspersonen.
Rolmodellen zijn mooi, maar jij bent niet die persoon waar jij tegenop kijkt. Jij bent nu eenmaal een ander individu die op een eigen manier doelen zal bereiken, en misschien bereik je nog meer dan je grote voorbeeld! Je kan goed gedrag nabootsen, maar je eigen kenmerken bepalen, of en hoe je slaagt in het realiseren van je doelen.
Denk aan de lange termijn, en laat je niet leiden door externe zaken als status en materialisme. Uiteindelijk zijn dat zaken die je niet per definitie gelukkig maken of vervulling geven.
Alles of niets?
Soms lijkt het ‘veiliger’ om niets te doen. Maar niet geschoten, is altijd mis!
Je kan alles bereiken wat je wilt met de juiste inzet. Maar je kan niet alles doen en zeker niet tegelijk. “Ja” zeggen tegen het ene betekent meestal “Nee” zeggen tegen wat anders.
Multitasking is een illusie. Het geeft alleen versnippering en verminderde aandacht door het constant schakelen tussen taken. De kwaliteit van je werk lijdt eronder.
Maak een keuze voor 1 of 2 belangrijke zaken en geef dat je volledige aandacht. De juiste focus zorgt voor resultaten.
Gewoon beginnen en momentum opbouwen!
Heb je eenmaal je keuze gemaakt, dan moet je die uitvoeren. Het probleem is dat je brein houdt van een stabiele toestand. Verandering is moeilijk. Het probleem is de activeringsenergie. Je knipt niet met je vingers als je vuur wilt, maar gebruikt een aansteker of de knop van de thermostaat. Met het beginnen aan een project of taak is dat net zo. Er moet een vonk zijn om de zaak aan het rollen te brengen.
Maar die ‘vonk’ is niet de motivatie. Zoals Mel Robbins (van “The 5 second rule” het verwoordt, “Motivation is bullshit”. Haar formule is om niet te wachten, maar gewoon te beginnen, doe wat, probeer wat, wacht niet af, want daar krijg je zeker spijt van. Doe het terwijl je bang bent, maar laat je er niet door weerhouden. Uiteraard binnen het kader van weloverwogen keuzes, zoals hierboven aangegeven.
Wilskracht of routine?
Wilskracht speelt een belangrijke rol. Je kan goede redenen hebben om iets te doen of te laten. Vooral de juiste intensiteit (uren werken en studeren) en doorzetten (verleidingen weerstaan en de juiste focus) vereisen veel wilskracht.
Psychologische onderzoeken hebben aangetoond dat onze wilskracht helaas beperkt is. Na het nemen van (te) veel beslissingen, raakt onze wilskracht op. Onze beslissingen worden minder rationeel en we worden makkelijker afgeleid. Maar met rust en ontspanning kunnen wij onze wilskracht weer opladen, bv. met een ‘powernap’ van een kwartiertje of even mediteren. Daarom zijn slaap en ontspanning ook zo belangrijk voor ons functioneren.
Aan de andere kant kan je wilskracht verbeteren door te beginnen met kleine uitdagingen en die steeds wat verder uitbouwen.
Een makkelijkere benadering is om gewoontes en rituelen te gebruiken. Hiermee kan je voorkomen dat je moet vertrouwen op pure wilskracht en discipline. Als je gewoontes kweekt, dan schakel je wilskracht grotendeels uit. Bouw gewoontes langzaam op en start niet te veel nieuwe routines tegelijk.
Een ritueel neemt weerstand weg. Door bv. je sportkleding ‘s avonds klaar te leggen wordt het makkelijker om ze ‘s ochtends aan te trekken voor gym, yoga, wandelen of joggen. En door elke avond de belangrijkste taken voor de volgende dag op te schrijven, is de kans een stuk groter dat je de volgende dag actie onderneemt.
Regelmaat geeft resultaat
Schrijvers worden vaak gevraagd, hoe ze de motivatie opbrengen om met veel discipline te werken aan een boek. Een bekend antwoord is dat het een kwestie is van een vaste routine, “Elke ochtend ga ik op dezelfde tijd achter mijn bureau zitten, en de inspiratie en motivatie komt vanzelf. ‘s Middags lees ik en ontspan ik mij.”
Om 200 bladzijden te schrijven moet je 200 dagen achter elkaar 1 bladzijde schrijven, of 100 dagen 2 bladzijden per dag, etc. Je productie zal mogelijk soms wat variëren, maar door elke dag een stukje te doen, bereik je je doelen. Net als een metselaar die elke dag stenen op elkaar stapelt tot het huis af is.
Maar met alle ambitieuze doelen begin je niet met het schrijven van de eerste bladzijde en werk je door tot de laatste. Je maakt een planning met stappen die haalbaar zijn. Je denkt na over het concept, daarna over de lijn van het verhaal, je werkt de karakters van de hoofdpersonen uit, de volgorde en inhoud van de hoofdstukken. Eerst bouw je de structuur en die vul je stap voor stap in. Af en toe zal je wat aan moeten passen of omgooien, maar in één keer een tekst perfect schrijven is voor vrijwel niemand weggelegd. Schaven en verbeteren is nodig, want de kunst van het schrijven ligt in het herschrijven. Professionals werken niet voor niets met proeflezers en een redacteur.
Kijk dagelijks, wekelijks, maandelijks terug naar het resultaat van je inspanningen. Soms zullen er op korte termijn tegenslagen zijn. Stel in dat geval je doelen bij of je manier van werken en ruim obstakels uit de weg. Resultaten bij grotere projecten vergen tijd. De gestage vooruitgang motiveert je om door te blijven zetten.
Momentum geeft motivatie
De conclusie van het bovenstaande is dan ook:
- motivatie is een gevoel en niet betrouwbaar
- maak goede afwegingen op belangrijke zaken (consequenties)
- weet waar je “Ja” en “Nee” tegen zegt
- hou het Waarom van je beslissingen steeds goed voor ogen
- begin klein en plan steeds de volgende stap naar je doel
- gebruik gewoontes en rituelen om wilskracht uit te schakelen
- doorlopend voortgang geeft je het vertrouwen om door te zetten
- geniet van elke kleine overwinning
