Maak tijd voor een mentale voorjaarsschoonmaak

Leestijd: 5 minuten

Eind maart is het eindelijk volop lente. Een mooi moment voor een mentale voorjaarsschoonmaak en geen 1 april grap. Op 1 maart begin de meteorologische lente – alleen volgens de menselijke kalender waar de natuur het vaak niet meer mee eens is – en op de 20e maart volgt de ‘astrologische’ lente.

Dit is geen verschrijving want m.i. past ‘astrologisch’ beter bij de kristallen bol van de meteorologen die er veel te vaak naast zitten met verwachtingen. Het verschil tussen astronomie en astrologie is een kwestie van interpretatie van dezelfde feiten over sterren en planeten :-).

In de winter zitten de ramen potdicht om de kou buiten te houden. In het voorjaar kan alles weer open, wij vegen de stofwebben weg en laten frisse lucht erin. Het ritme van je leven kan mee veranderen omdat je meer tijd buiten kan doorbrengen met diverse activiteiten (tuin, spel, beweging, sport, etc.)

Mentale voorjaarsschoonmaak

Het is goed om in de lente de plumeau ook eens door onze mentale inventaris te halen en onze instelling in het leven te bezien.

Traditioneel beginnen wij het nieuwe jaar met goede voornemens, maar waarom zou je niet aan het begin van elk kwartaal je doelstelling scherp stellen.

Periodieke evaluatie

Socrates beweerde: “Een leven dat onopgemerkt voorbij glijdt is niet de moeite waard.”

The unexamined life is not worth living.
Socrates

In de sleur van ons leven – doorspekt met hoogtepunten en dieptepunten – hebben wij vaak nauwelijks door waarvoor en hoe wij leven. Wij zijn veel te druk met ‘leven’, maar dat is veel meer dan de dagelijkse beslommeringen. Onze dromen, wensen, doelen en verwachtingen zijn de basis van ons leven.

The difference between a rut and a grave is its depth.
Engels gezegde.

Ons sterfelijke bestaan is een constant proces van vallen en opstaan, winnen of leren zonder mislukken als finaal te accepteren.

• Nietzsche schreef niet voor niets dat als je het ‘Waarom’ van je leven weet, elk ‘Hoe’ te verdragen is.
• Dit heeft veel parallellen met de leringen van Victor Frankl.
• Ook gedachtenleider Simon Sinek – Start with Why – herhaalt die boodschap al vele jaren op een moderne en positieve manier.

Daarom is het goed om regelmatig te evalueren waarvoor en hoe ons leven verloopt. Ongeacht wie je denkt te zijn (meestal een aanname en geen feit) en wat je doet (wat niet je identiteit is), is het aan te raden om periodiek stil te staan bij je reis door het leven.

Veel ervaringsdeskundigen en wetenschappers geven aan dat het belangrijk is om je waarden, principes, betekenis en doelen dagelijks door te nemen. Dat hoeft niet veel tijd in beslag te nemen, een paar minuten elke ochtend kan voldoende zijn.
Als dat overzicht niet op een half A4 past, dan mist het helderheid. De essentie is niet complex en geeft meer duidelijkheid dan uitgebreide opsommingen. Details zijn er om flexibel ingevuld te worden.

Herhaling is nodig omdat onze motivatie om een ingeslagen koers aan te houden vluchtig is. Een kompas gebruik je niet een keer bij het begin van een reis maar regelmatig onderweg. Het verversen van je intenties is net zo essentieel als dagelijks je lijf wassen om het schoon te houden. Vandaar de mentale voorjaarsschoonmaak als een ‘grote beurt’ als aanvulling op het dagelijks onderhoud.

Of course motivation is not permanent. But then, neither is bathing; but it is something you should do on a regular basis.
Zig Ziglar

Waar kan je aandacht aan besteden?

In de mentale voorjaarsschoonmaak kijk je dieper naar je waarden, je visie en je missie. Waarom hebben deze zaken betekenis voor je? Welke rol spelen ze in de zingeving van je bestaan?

Het is niet nodig om je constant af te vragen waarom je doet wat je doet. Het begin van elk nieuw seizoen is een goede gelegenheid om kort terug te kijken en een nog betere basis te leggen voor het volgende kwartaal.

Zelfvertrouwen is niet altijd het gevolg van het bereiken van resultaten, je kan er ook mee beginnen met een ‘Can do’ mentaliteit. Zeg: “Ik wil het, ik doe het, en ik kan het!”. Of je het goed kan is vers 2, maar geef jezelf een serieuze kans. Je eerste poging is misschien bagger maar geleidelijk word je beter. Vraag om hulp waar nodig want niet vragen om wat je nog niet weet of kan is ‘dommer’ dan aanrommelen en falen. Niet geschoten, altijd mis!

Evalueer overtuigingen, doelen en gewoontes

Overtuigingen: Waar geloof je wel en niet in? Geloof je dat je iets kan of niet? Wat je instelling ook is, vormt meestal een bevestiging van het resultaat. Zonder het vertrouwen dat je iets kan bereiken met een goede inzet, wordt het niets. Geloof eerst in jezelf voordat je iemand anders vraagt om in jou te geloven.

Doelen: Passen die nog steeds bij je waarden, visie en missie? Zo niet, stel dan wat bij. Steeds hetzelfde blijven doen en een beter resultaat verwachten is ‘waanzin’ (volgens Einstein). Het is beter om met kleinere aanpassingen te experimenteren dan met ‘verstand op nul’ door te blijven ploeteren.

Gewoontes: Passen ze nog bij je huidige situatie. Als een gewoonte geen ondersteuning meer geeft voor je missie en je doelen, laat hem dan vervallen of pas het aan. Gewoontes helpen je om consistent te blijven maar mogen geen keurslijf zijn. Soms zal een gewoonte door de tijd overbodig worden en soms zal je hem strenger moeten toepassen of in combinatie met andere gewoontes (zie Habit Stacking).

Schoonmaakmiddelen

Het beste middel voor je mentale voorjaarsschoonmaak is de cyclus van evaluaties en planning.

• Neem dagelijks je waarden, je visie en je missie door, lees ze desnoods hardop voor of speel ze af via een audio/video bestand op je telefoon. De herhaling heeft een wonderlijk effect omdat je instelling je identiteit wordt.

• Kijk kritisch naar je resultaten en weeg af waarom je de eerdere planning niet haalde. Neem volledige verantwoordelijkheid voor wat er is gebeurd, schuldvragen lossen weinig op. Pas je werkwijze aan waar nodig.

• Maak voor de komende periode een planning aan welke zaken je aandacht wil geven (hint: alleen de belangrijkste). Waarom zijn de beoogde resultaten belangrijk voor je? In de schoonmaak per kwartaal (seizoen) kijk je dieper naar dezelfde informatie. Deze procedure kan je maandelijks en wekelijks herhalen met toenemend meer detail.

Geen zin in een voorjaarsschoonmaak?

Zit je in een sleur, dan zal je jezelf daar uit moeten sleuren! Of je vraagt aan een goede vriend of vertrouwenspersoon of die je kan helpen het een en ander op een rij te zetten.

Vraag die gesprekspartner niet om jou te vertellen wat je moet doen, die partner is er vooral om te luisteren! Leg je situatie uit, wat je knelpunten zijn, welke afwegingen je moet maken om weer vooruit te kunnen, etc.
Vraag niet “wat moet ik nu doen?”, maar stel de vraag “welke van deze afwegingen zijn het meest belangrijk voor mij” en probeer zelf een antwoord te formuleren. Een goede gesprekspartner kan je helpen met vragen als “Waarom denk je dat?” en de meest indringende vraag (vreemd genoeg) “Wat speelt er nog meer?”. Deze laatste vraag snijdt vaak indirect diep in op onderliggende en soms onderbewuste motivaties die je eerder nog niet durfde uit te spreken.

De meest geduldige gesprekspartner is… een vel papier of een leeg scherm. Met de hand schrijven, tekenen, krassen en pijlen trekken is nog steeds de beste manier om in contact te komen met jezelf.
Start met “Wat wil ik en waarom?” en begin met schrijven. Ook al schrijf je “Ik weet het niet (meer)…”, dan geeft dat je ingangen om je hart te luchten (“omdat…”) en helderheid te zoeken.

Evalueer je leven aan het begin van deze lente en maak er een regelmatige gewoonte van. Leef je in een sleur, een droom of een nachtmerrie? Met een emmer water tijdens de voorjaarsschoonmaak wordt je weer wakker. Herhaling per maand en kwartaal is sterk aan te raden om scherp te blijven.