Waarom voelen wij ons ongelukkig?
Wij voelen ons vaker ongelukkig dan dat wij in de werkelijkheid zijn.
Waarom? Omdat wij verwachten dat de wereld op een bepaalde manier in elkaar zit. Helaas resulteert dat vaak in een harde confrontatie met de realiteit, omdat wij daar maar een beperkte invloed op hebben.
Het Stoïcisme leert dat het enige wat wij kunnen beheersen onze eigen ratio is, ons rationale brein. Bijna al het andere, van je eigen lichaam tot het gedrag van anderen en objecten ligt buiten je controle.
Je kan proberen om mensen te beïnvloeden of zelfs te manipuleren. Maar als je vervolgens verwacht dat ze zich zullen gedragen zoals jij denkt, dan kom je meestal bedrogen uit.
Dus moeten wij maar accepteren wat er gebeurt? Hell NO!
Je hebt op elk moment in je leven de vrijheid om keuzes te maken. Alleen hangen daar consequenties aan. Wat zijn de mogelijke scenario’s, als je verschillende acties onderneemt? Of wat zijn de gevolgen als je niets of te weinig doet? Denk na over consequenties! Maar verval niet in piekeren en angstscenario’s. In de meeste gevallen is een gezonde afweging van voor- en nadelen voldoende om je kansen te verbeteren.
Wat kunnen wij eraan doen?
Een eenvoudig voorbeeld.
Je gaat een stukje wandelen. Heel gezond, maar je komt kletsnat door de regen weer thuis. Zie je wel dat beweging niet zo gezond voor je is! Je kan er een longontsteking aan overhouden! Bah!
Maar dat is niet de schuld van het weer, of het KNMI of de buienradar.
De volgende keer dat je gaat wandelen, kijk je eerst naar het weerbericht.
Is er een kans op regen, dan kan je besluiten om een paraplu of een regenjas mee te nemen. Heb je geen voorzorg genomen omdat je inschatting niet klopte? Eigen schuld, dikke bult. Wel de plu mee en wel of niet gebruikt? Dan kom je in beide gevallen weer droog thuis. Is het te lastig om een plu mee te nemen? Hang hem met een koordje op je rug. Nergens last van, handen vrij en een goede kans dat je grotendeels droog thuis komt. Uiteraard betekent dat niet dat je altijd met een plu op je rug rond moet lopen, maar tref ‘redelijke’ voorzieningen.
Verbeter je kansen
Kortom, je kan je kansen verbeteren. De kans dat je geen optimaal resultaat krijgt, zijn zelden of nooit 100%, maar alles boven de 50% is meer dan toeval.
Kan je geen goede voorzieningen treffen, stel dan je verwachtingen bij! Niet alles komt perfect op zijn pootjes terecht. Shit happens.
Dingen lopen anders dan wij verwachten en gaan mis. Dat is niet fatalistisch maar de realiteit. Maar in plaats van te stressen, is het beter om je mentaal voor te bereiden en te vertrouwen op je eigen inventiviteit om problemen op te lossen. Je hebt een stel hersens om problemen uit te pluizen en oplossingen te bedenken. Ook de meest complexe problemen kunnen uiteindelijk opgelost worden. En niet zelden door de juiste vragen te stellen, door een onderscheid te maken tussen wat wel en wat niet belangrijk is. Vergeet perfectie, richt je op een werkbare consensus en polder je door het leven. Dan geef je jezelf de kans om er meer van te genieten dan door alle problemen te vermijden. Of van alles een probleem te maken.
Een gezond advies dat soms wordt gegeven is om na te gaan of iets over 5 minuten ook nog belangrijk is, of over 5 uur, of 5 dagen of 5 jaren. Dat wat jou op het moment mateloos dwars zit, is op de lange termijn een probleem waar je later om kan lachen.
Realistische verwachtingen en actie
Bij voorbeeld, relaties. Dat is vaak een complex mijnenveld van “Ik zei, jij zei”, etc.
Je gaat ervan uit dat je samen met je fijne en aantrekkelijke partner een mooie toekomst tegemoet gaat. Maar dat gaat niet zomaar. De fysieke aantrekkingskracht en de verliefdheid gaan ooit voorbij. Tenzij je er wat aan doet en open en oprecht met elkaar communiceert. Je hebt een goede kans op verwachtingen die uitkomen als je samen actief werkt aan je relatie.
Voor niets gaat alleen de zon op. Zie het artikel over de Soulmate. Een ‘perfecte’ partner haal je alleen in sprookjes kant en klaar uit het schap en is onbeperkt houdbaar. En je bent zelf ook niet ‘zomaar’ een perfecte partner, ook al denk je dat je alles goed doet (of in ieder geval ‘voldoende’).
Een relatie maak je en onderhoud je. En dat doe je samen! Hoe? Door wat je elke dag binnen die relatie voor elkaar doet. Verwacht je een fijne relatie? Doe er dan wat aan! Heb er wat voor over.
Kortom, een ‘reality check’ op zijn tijd is aan te bevelen. Ga in al je verwachtingen en aannames regelmatig na wat je doelen zijn. Wat wil je, wat verwacht je en welke aannames doe je daarbij? Zijn er anderen bij betrokken, vraag die ook om hun input. Laat ze niet alleen weten wat jij verwacht, vraag allereerst wat zij willen. En ga na wat jij bij kan dragen om de kansen te verbeteren.
Proactief werken aan verwachtingen
Wees proactief! Als er een kans is dat iets anders loopt dan je verwacht, onderneem dan actie om de kansen op een betere afloop te verhogen.
Kansen krijg je niet zomaar in de schoot geworpen. Die moet je zelf creëren! Of je moet voorbereid zijn – vooral mentaal en door je instelling – om goed gebruik te kunnen maken van kansen.
Een extreem voorbeeld zijn mensen die elke tegenslag zien als een mogelijkheid om te verbeteren. Gaat er iets niet door? Geweldig, dan kunnen we iets anders doen met de tijd die we over hebben. Iemand die werk of een product onder de maat levert? Geweldig, kan kunnen we nu de kwaliteit verbeteren door er extra aandacht aan te besteden. Eerste deuk in je nieuwe auto gereden? Geweldig, daar hoeven wij ons nu geen zorgen meer over te maken. Het is niet zo dat deze kanjer de verwachting heeft dat er iets mis loopt maar hij ziet elke mislukking als feedback en een kans.
Het valt niet mee om zo’n ijzersterke mentaliteit te kweken. Maar elke mislukking is enkel feedback, een gelegenheid om af te wegen wat belangrijk is en je prestaties te verbeteren, als individu en als groep.
Wat als we geen actie ondernemen?
Accepteer verantwoordelijkheid voor de gevolgen van al je acties en gebrek aan actie. Je kan niet door het leven gaan als Olivier Bommel, “Tom Poes, doe wat, verzin een list!”. Het is beter om geen list(en) te verzinnen, maar na te gaan wat je wilt bereiken en welke stappen nodig zijn om je kansen te verbeteren.
Het gezegde “Nooit geschoten, altijd mis” is ook hier van toepassing.
Weer een voorbeeld. Wederkerigheid is ook een valkuil voor verwachtingen.
Je hoort vaak mensen zeggen “Ze luisteren nooit naar mij”. Dan gaat het over partners, kinderen, huisdieren, collega’s, etc. Maar draai het eens om!
Wanneer heb je voor het laatst echt de tijd genomen om naar iemand anders te luisteren? Vaak was je veel te druk met ‘zenden’. Je ventileert je opinies, vertelt anderen wat ze moeten doen, je hebt 1001 ideeën en deelt die graag. Maar het is een ondankbare taak want er wordt ‘slecht geluisterd’. Vaak hoor je betweters – mensen die ‘alles’ beter denken te weten – een opinie beginnen met “Wat je moet doen is het volgende…”. Laat ze eens uitspreken, en vraag vervolgens, “En wat heb je zelf in die situatie gedaan?”. Tsja, daar hebben ze veelal geen antwoord op.
In veel gevallen ben je zelf ook zo’n betweter! Het is maar dat je het weet!
Even vaak hoor je “Ik wil bolletje!” OK, en wat heb je er aan gedaan? Niets? OK, en wiens schuld is dat? Je kan er niets aan doen? Wat heb je al geprobeerd. En wat nog meer? En wat verder?
Je probeert mensen niet zo het bloed onder de nagels te halen, maar door doorvragen in plaats van oplossingen bij te dragen komen ze vaak zelf tot inzichten.
En ik? Ik weet het nog veel beter dan jij! Denk ik…
Stel je verwachtingen op een realistische manier bij en verbeter je kansen met doordachte acties. Of wacht gewoon je kans een keer af…