Echte Vriendschap

Leestijd: 11 minuten

In het kader van PG doe je er goed aan om je vriendschappen tegen het licht te houden en het liefst regelmatig. Wie zijn je vrienden, waarom en wat deel je met ze? Wat betekenen ze voor jou en nog belangrijker wat beteken jij in hun leven.

Je vrienden zijn je eerste steun (supportnetwerk), dus kies ze met zorg en onderhoud de contacten. Realiseer je steeds weer dat PG niet alleen voor jezelf is. Het doel is om een beter mens te worden met name voor je naasten. De eersten die positieve effecten zullen merken zijn je vrienden.

Maar hou er ook rekening mee, dat sommige huidige vrienden jouw drang naar PG niet begrijpen of ondersteunen. Jij wilt een cursus volgen of leren van een interessant boek, maar zij willen gezelligheid delen. Als je niet altijd meegaat in de keuzes die je vroeger samen wel maakte, dan loop je het risico om sommige vrienden te verliezen.

Het leven is niet statisch en stelt je voor de keuze, wie er wel en niet past bij jouw toekomst. Wil je investeren in de vriendschappen die je hebt, en sommige aanhouden, andere minder aandacht geven en nieuwe contacten leggen? Wat voor mensen wil je in je vriendenkring en je omgeving hebben? En nog belangrijker, waarom?!

Wees je bewust van de keuzes die je maakt in vriendschappen, niet alleen met je verstand, maar ook met je hart.

Wat is ‘vriendschap’?

Een vriend of vriendin is iemand die je aardig vindt. Er is een bepaalde chemie, de beruchte ‘klik’, die versterkt wordt door gedeelde ervaringen. De uitstraling en energie van iemand bij de kennismaking spreekt je aan of niet. De oogopslag, gedrag, stem, manier van uitdrukking en omgang, kleding en nog veel meer factoren spelen een rol. Iedereen is verschillend in de prioriteiten die je daarin stelt.

Lees voor dit artikel de term ‘vriend’ als ‘vriend m/v’, waarbij alle combinaties mogelijk zijn.

Iemand die prettig in de omgang is, soortgelijke interesses en overeenkomende activiteiten heeft, is een kandidaat vriend. Soms is het contact er direct, degene met wie je ‘toevallig’ tijdens de eerste les of werkdag optrekt. Op andere momenten ontpopt iemand zich onverwacht als vriend, door je te steunen op een moment dat je dat nodig hebt.

Vrienden hebben samen plezier en delen ook verdriet. Of zoals Toon Hermans zei, met een vriend ‘deel je een lach en een traan’, een vriend is iemand die ‘voor je bidt of voor je vecht’.

Vrienden maken

Wil je vrienden maken, stel je dan op als een vriend. Iemand die interesse in andere mensen toont en betrokkenheid uit over het welzijn van anderen. Een vriend is niet iemand die alleen praat over zijn bezittingen, ervaringen en prestaties. Het is wel iemand die grotendeels op dezelfde manier op jou reageert en je waarden en principes voldoende deelt.

Het boek How to win friends… van Dale Carnegie draait hoofdzakelijk om de formule “toon interesse in plaats van interessant te doen”. Als je iets over jezelf deelt – met gepaste bescheidenheid – dan vraag je de ander vervolgens naar vergelijkbare ervaringen.

Stel vragen die interesse en betrokkenheid aangeven, en laat het aan de ander over om ook naar jou te vragen. Doen ze dat laatste niet, dan is dat een indicatie over hun gebrek aan interesse in jou of van zelfingenomen zijn. Domineer de conversatie nooit met je eigen verhaal, ook niet als je iemand wil overtuigen. Geef een paar hoofdpunten en laat het aan de ander over om verder te vragen. Of vraag juist aan de ander naar vergelijkbare of juist tegengestelde ervaringen. Zo leer je elkaar kennen op een soepele en ontspannen manier en kan je de basis leggen voor begrip en vriendschap.

Van Warren Buffet – één van de meest vermogende mensen in de wereld – komt de uitspraak, “het meest kostbare geschenk dat wij anderen kunnen geven, is onze volledige aandacht”. Een mooi sentiment en heel actueel in een tijdperk, waarin onze aandacht versnipperd wordt door onze telefoontjes. Vaker zie je mensen naast of tegenover elkaar met hun speeltje bezig. Aandacht? Ja, maar niet voor elkaar… of zitten ze met elkaar te ‘appen’ in plaatst van te praten?

Vertrouwen

Door vriendschap groeit wederzijds vertrouwen. Je beste vriend is iemand waarmee je de meest intieme vragen en problemen in je leven bespreekt en wiens advies je serieus neemt. Je vraagt advies over je relaties, over problemen, over keuzes, over je leven.

Soms heeft je vriend niet de juiste antwoorden, maar daarmee heb je nog wel een waardevol klankbord. Je kan samen op zoek gaan naar antwoorden, of begrip vinden voor hetgeen je bezighoudt. Het is een voorrecht om vertrouwelijk en hardop te kunnen denken samen met iemand die jou kent en het beste met je voor heeft. Gebruik het met mate, wees er voor anderen en maak er nooit misbruik van.

Vertrouwen is iets dat groeit, maar ook kwetsbaar is. Een vriend die jouw vertrouwen verliest kan in één slag omslaan in een ‘vijand’. Het kan lang duren, voordat het vertrouwen weer is hersteld, als dat ooit lukt.

Respect

Vrienden respecteren ook jouw keuzes. Ze zullen mogelijk in eerste instantie kritisch zijn uit zorg voor jou. Ze vragen “Zou je dat nu wel doen?”, maar echte vrienden proberen je te begrijpen. Kan je ze niet overtuigen, of wijzen ze je keuzes ronduit af, dan staat de vriendschap onder druk. Maar ook een vriendschap met verschillen van inzicht kan groeien.

Het respect van je vrienden verdien je, maar kan net zo fragiel zijn als vertrouwen. Jouw manier van handelen en integriteit bepaalt hun respect. Als je een breuk hebt met je partner, dan kunnen je vrienden dat respecteren, als je de juiste keuzes aangeeft. Maar komen jouw keuzes niet overeen met de waarden die zij aanhouden, dan verlies je hun respect.

Steun

Vrienden moedigen je aan en steunen je. Als jij het moeilijk hebt en je vrienden zijn er voor je, dan is dat geweldig. Ze signeren het gips van je arm of been en bezoeken je om je te steunen en afleiding te geven.

Bij een verhuizing of klussen in huis doe je een beroep op je vrienden en meestal zijn er een paar die hun tijd belangeloos aan jou willen geven om je te helpen.
Zo kom je er ook achter wie je ‘echte’ vrienden zijn. De mensen die ‘geen tijd’ of andere prioriteiten hebben, geef je een kruisje en de mensen die er wel voor je zijn, geef je een vinkje. Maar wees voorzichtig met ‘turven’, de mensen die er voor je zijn op de juiste momenten, kunnen belangrijker voor je zijn dan de meelopers.

Online vrienden zijn zelden echte vrienden. Het zijn mensen die ooit op een knopje hebben gedrukt en je ‘volgen’, maar geen intieme kennis van jou als persoon hebben. Een aardige manier om je onlinevrienden te testen is om ze een uitnodiging te sturen, om je te helpen verhuizen of te schilderen. Iedereen die reageert, positief of met een geldig excuus, blijft je vriend. De mensen die niet reageren of smoesjes proberen te verkopen, kan je met een gerust hart ontvrienden.

Blind vertrouwen?

Is een vriend iemand die jou ‘altijd’ steunt? Nee, niet noodzakelijk.
Een echte vriend stelt jouw belang voorop op het moment, dat jij iets wil doen, dat gevaarlijk of onverstandig is. Mensen die niet om je geven, laten je makkelijker je gang gaan, omdat ze niet betrokken zijn bij jouw welzijn.

Iedereen heeft sterke en zwakke punten van zijn karakter en persoonlijkheid. Een echte vriend zal nooit je tekortkomingen misbruiken, of je fouten kritiekloos accepteren.

Er zullen momenten zijn waarop je een vriend vraagt “waarom steun je mij niet?” Let dan goed op het antwoord! Als de reactie is dat jij ‘niet in je eigen belang bezig bent’, dan is de kans groot dat je een echte vriend hebt.

Als iemand aangeeft dat hij andere waarden en principes heeft, dan doe je er ook goed aan om daar goed naar te luisteren. Het is waardevolle feedback, als iemand zegt ‘een vriend doet dat soort dingen niet’!

Pas ook op voor vrienden die jouw destructieve tendenties stimuleren. Mensen die je alleen maar meeslepen naar de kroeg of ander vertier voor passieve gezelligheid. Zijn ze er ook als je ze nodig hebt?

Soorten vriendschappen

Veel vriendschappen ontstaan in je jeugd. Je groeit samen met je speelkameraden op, gaat samen naar school en deelt belangrijke momenten in je leven.

Maar na de schooltijd groeien jeugdvrienden vaak uit elkaar. Tijdens hogere studies kom je in de gelegenheid om nieuwe vriendschappen op te bouwen. Mensen met wie je een studierichting deelt en die je soms later in je carrière weer zal tegenkomen.

Ook in je werk kan je vriendschappen ontwikkelen. Collega’s waarmee je interesses buiten het werk deelt, zoals sport of hobby, kunnen vrienden worden.

Buren en kennissen kunnen ook vrienden worden, als er regelmatig contact, gedeelte interesses en overeenkomstige waarden zijn. Contacten die je bij sport of hobby opdoet, kunnen zich ook ontwikkelen tot vriendschappen buiten de omgeving van het oorspronkelijke contact.

Een bijzondere band heb je met een Mentor. Die persoon heeft jouw respect en heeft ook het beste met jou voor. Je mentor wijst je op de afweging van keuzes in het leven en let op jouw belang. De beste mentoren zijn vrienden met meer levenservaring, die je helpen met de inzichten, die ze hebben opgedaan, vaak door schade en schande.

Bij hechte vriendschappen spelen leeftijdsverschillen geen rol. Een favoriete oma of tante kan een goede vriend zijn die problemen met je bespreekt en je helpt. Je beleeft plezier aan elkaars gezelschap en inspireert elkaar met ervaringen en plannen.

Partners en vriendschap

De meest bijzondere vriendschap is de band die je hebt met je partner. Al voor de hormonen uitgewerkt zijn is het zaak om de basis voor vriendschap te leggen. Je moet samen bepalen of en hoe je een leven met elkaar wil delen. In het gunstigste geval ben je al vrienden, voordat de vlam in de pan slaat, maar je moet er aan werken om de vriendschap te onderhouden in de verdere fasen van de relatie.

Maatjes zijn met je partner is een kwestie van dezelfde waarden hebben, maar ook van het maken van goede afspraken. Vriendschap tussen partners ontstaat niet zomaar uit het luchtledige, je moet eraan werken en je moet er wat voor willen doen. Ook bepaalde zaken ervoor opgeven kan de moeite waard zijn. Maatjes zijn geen Siamese tweelingen, maar individuen die graag met elkaar optrekken, maar niet noodzakelijk exclusief.

Alleen gedeelde interesses zijn niet genoeg voor partners en eenzijdig compromissen sluiten is geen goed recept voor de toekomst. Je partner is degene, voor wie je het meeste vertrouwen en respect behoort te hebben. Daarom doet het ook zoveel pijn, als die aspecten van een relatie schade oplopen of er op een andere manier een einde aan komt.

Je omgeving bepaalt je

De stelling is dat je het resultaat (gemiddelde?) bent van de 5 mensen, met wie je het meest omgaat. Door je vrienden kom je in aanraking met goede en/of slechte dingen. Samen groei je, stagneer je of glij je af.

Het begrip ‘foute vrienden’ is spreekwoordelijk. Het zijn vrienden en zelden vreemden die je verleiden, of aanzetten tot gedrag dat de maatschappij afkeurt.

Tussen jongens/mannen geeft dit niet zelden aanleiding tot machogedrag en met name groepsgedrag kan gevaarlijk zijn. Je wilt niet achterblijven, of voor laf of niet solidair versleten worden en je ‘vrienden’ zetten je dan aan tot gedrag dat je later in je leven kan berouwen. Een nette jongen kan zo snel de reputatie krijgen van een randkrimineeltje.
Ook meisjes/vrouwen letten op hun vriendenkring en willen er in passen met de juiste kleding en gedrag.
Compromitteer je waarden en principes niet om er ‘bij te horen’.

De verhouding van ‘nette meisjes’ met ‘foute jongens’ wil ook nogal eens ontsporen. Die jongen van ‘de verkeerde kant van het spoor’ is spannend en uitdagend. Het is een gelegenheid om je af te zetten tegen het keurslijf van je opvoeding. Een ‘net’ meisje kan op die manier door één fout vriendje omslaan in een kettingrokende getatoeëerde bikerchick.

Maar de juiste vrienden kunnen je ook naar een hoger niveau tillen. Ze kunnen je inspireren om alles te geven, om samen binnen hobby of sport het beste van jezelf te geven. Door de uitdaging kan je groeien.
Je vrienden kunnen je rolmodellen in de goede of de slechte zin.

Dus, kies je vrienden zorgvuldig!

Wees niet te slim

De andere kant van de medaille is dat het beperkend kan zijn, wanneer je de ‘slimste’ van een groep bent. Je gaat je gemakzuchtig gedragen en je hebt geen uitdaging meer. Een oplossing is om een andere groep te zoeken, waarbinnen je wat kan leren. Je hoeft de oude groep niet helemaal op te geven, maar zoek daarnaast mensen die je uitdagen op een positieve manier. Als de oude groep dat niet accepteert, dan leert dat je veel over de kwaliteit van die vriendschappen, maar ook over de manier waarop je vriendschappen kan vasthouden of verliezen.

Als ‘slimste’ loop je ook het gevaar dat je naast je schoenen gaat lopen. Later kan blijken dat hoe slim je bent afhankelijk is van de context. Tussen mensen met meer ervaring of vaardigheden ben je ineens gewoon of onder de maat. En als je niet geleerd hebt om daarmee om te gaan, dan kan dat problemen geven.

Het ‘slimste jongetje/meisje van de klas’ kan later gemakzuchtig worden omdat alles aan lijkt te komen waaien. Tot ze een uitdaging krijgen boven hun niveau en dan niet gewend zijn om hard te werken.

Het beste advies is om diversiteit te zoeken in je vriendenkring om je leven te verrijken en je inspiratie te geven om te groeien.

Afscheid nemen

Geen enkele vriendschap is ‘voor altijd’. De vluchtigheid van een BFF (Best Friend Forever) is spreekwoordelijk (kuch… Paris… kuch… Hilton). Net zoals wij niet onsterfelijk zijn, komt er aan elke vriendschap een einde.

Je kan uit elkaar groeien, doordat je woon/werk omgeving verandert. Sommige vrienden verhuizen en het contact kan verwateren. Als je ze jaren later tegenkomt, besef je wellicht dat je het beiden jammer vindt dat je elkaar ‘uit het oog verloren bent’. Maar meestal is dat geen ‘ongeluk’, het is een keuze, omdat je niet (langer) voldoende plezier aan de vriendschap kan ontlenen.

Vaak heb je het gevoel dat de ander van je weg groeit, maar jijzelf ontwikkelt en verandert ook in de loop van je leven. Als je op een gegeven moment PG oppakt, dan gaan de veranderingen meestal sneller en doen zich voor op fundamentele niveaus.

Als je waarden sterk beginnen te verschillen dan kan dat ook een reden zijn voor conflicten. Er komen momenten, waarop je moet afwegen, of je nog met een oude vriend om wil en kan gaan. Wees dan duidelijk voor jezelf en voor de ander.

Keuzes

Je hebt drie keuzes. Met “Nee, dank je” sluit je beheerst een hoofdstuk van je leven af. Kies je voor “Nee, nu niet” laat je een deur open staan en hoop je op een verandering van de ander of wellicht bij jezelf. Maar kies je volmondig voor “Ja, ik blijf graag bevriend met jou” dan is een openhartig gesprek met respect en vertrouwen een manier om het conflict op te lossen, of de basis te leggen voor een beheerst afscheid. In alle gevallen is het goed om de beweegredenen van zowel jezelf, als de ander(en) zo objectief mogelijk op een rij te zetten. Wees duidelijk, waarom je wel of niet met iemand bevriend wil blijven.

Je verliest ook vrienden door overlijden. Ziekte, ongelukken, zelfmoord of geweld slaan onverwacht en hard toe. Soms is de omgeving van de oude vriend daar debet aan en soms lijkt het puur toeval, op het verkeerde moment op de verkeerde plaats.
Deze overweging is ook een goede reden om je vrienden dichter bij je te houden. Je kan op het moment (nog) van ze genieten, maar dat zal niet voor altijd zijn.

Conclusie

Vriendschappen en warme familiebanden verrijken je leven. Koester ze, hou ze bewust in stand, zoek ze en maak er binnen grenzen compromissen voor.

Vriendschappen beginnen op basis van overeenkomsten. Gedeelde interesses en activiteiten leggen een basis. Daarna blijkt, of de waarden en principes voldoende overeenkomen. Vertrouwen en respect zijn de basis voor goede en hechte vriendschappen.

Je komt op voor je vrienden, maar je laat je niet verleiden tot gedrag dat schadelijk is voor jou of de ander(en). Daarin ben je elkaars geweten en steun.

De mooiste vriendschap is die met je partner. Iemand waar je van houdt en die je volledig vertrouwt. Het is de soort vriendschap waar je bewust aan moet werken en die je de meeste voldoening kan geven.

Uiteindelijk eindigen alle vriendschappen. Degene die blijven tot de dood er een einde aan maakt, kunnen ook daarna waarde aan je leven blijven toevoegen.