Er is een wezenlijk verschil tussen iets snel doen en iets gehaast doen.
Be quick but don’t hurry
John Wooden
Je kan iets snel (en goed) doen als de benodigde stappen duidelijk voor je zijn en je vaardigheden passen bij de taak. Elke handeling doe je weloverwogen en zonder stress. Snel.
Maar wanneer je onder druk staat, heb je de neiging om de klus af te raffelen en maak je makkelijk fouten. Te weinig tijd, externe druk of iets boven je capaciteit. Gehaast.
En haastige spoed… is meestal niet goed!
Snel zijn zonder je op te laten jagen
Kijk naar een ‘meester’ in welke vaardigheid of discipline dan ook. Iemand die een proces beheerst, is vaak heel rustig maar toch snel (genoeg). Ze zijn snel omdat ze exact weten wat ze moeten doen. Ervaring stelt ze in staat om ook verrassingen op te vangen.
Wil je een nieuwe vaardigheid trainen, probeer dan eerst de principes goed te begrijpen. Niet alleen het ‘Wat’, maar ook het ‘Waarom’!
Maak een checklist van de hoofdpunten. Doorloop het proces meerdere keren met specifieke aandacht voor kritieke onderdelen.
Voer het proces de eerste keren langzaam uit in doordachte stappen. Daarbij let je goed op jezelf, de keuzes die je maakt en het resultaat. Voer vervolgens je snelheid op voor een paar cruciale onderdelen en kijk waar je meer tijdwinst en kwaliteit kan behalen. Dit is het proces van deliberate practice, niet gedachteloos herhalen, maar gerichte oefening van de onderdelen die je nog kan verbeteren.
Oefening baart kunst.
Hacks voor snelheid zonder gehaast te zijn
Een shortcut (hack) is om je gevoel en mindset van beheersing in bepaalde vaardigheden in te zetten voor andere taken en processen. Daarmee neem je een voorbeeld aan iets wat je al wel beheerst en gebruikt die mindset en rust voor nieuwe vaardigheden.
Je stelt je voor hoe je eerder iets onder de knie kreeg en probeert die aanpak te gebruiken voor nieuwe dingen. Of je kijkt of je iets kan doen op een manier die lijkt op een ander proces dat je al wel onder de knie hebt. Pas je ervaring flexibel aan.
Hoe je je voelt als je iets aan het leren bent, is vaak bepalend voor de snelheid waarmee je iets op kan pikken. Het begin van iets wat compleet nieuw voor je is, blijft altijd moeilijk. Maar je kan jezelf wel voorhouden dat je eerder dingen – met geduld en volhouden – hebt geleerd. Waarom dit niet? Geef jezelf een kans en de tijd!
Stel vragen om de basis te snappen en details helder te krijgen. Krijg je geen goede antwoorden of mis je de context om het te kunnen snappen, zoek dan naar andere bronnen. Ook andere manieren van overdragen kunnen effectiever zijn. Lees je of luister je liever naar een uitleg of helpt het om (daarnaast) video’s met instructie te volgen.
Wanneer je iets niet snapt, kan dat ook aan de instructeur of het medium liggen. Twijfel niet in eerste instantie aan jezelf, maar probeer een andere aanpak.
Stress door je op te laten jagen
Tijdens een demonstratie van het effect van stress vraagt prof. Alan Watkins aan een proefkonijn (een student) om van 100 terug te tellen in stappen van 7. Maar Watkins jaagt de student op met: “Sneller, sneller, …”, waardoor het proefkonijn helemaal in de stress schiet. Dat is goed te zien aan de hartslagmeter die hij draagt. Hij wordt onzeker, gehaast, maakt fouten en het lukt hem nauwelijks meer om het volgende getal op te hoesten.
De stress van prestatiedruk heeft tot gevolg dat je IQ behoorlijk inzakt en de kwaliteit van het resultaat is meestal navenant. Je moet te vaak je fouten corrigeren waardoor je voortgang nog langzamer is. Watkins noemt dit effect “Jezelf een lobotomie geven!”
Ook de rest van de presentatie is de moeite waard.
Conclusie
Als je goed wilt presteren en stress wilt vermijden, zorg dan dat je je niet hoeft te haasten. Neem de tijd om processen te beheersen en ‘rustige snelheid’ te ontwikkelen. Zo groeien je vaardigheden geleidelijk.
- Voorkom haast door de taak te kennen en neem de benodigde tijd ervoor, met een veiligheidsmarge voor onvoorziene zaken (verrassingen).
- Je saboteert jezelf als je ongeduldig bent en onrealistische doelen stelt.
- Voorbereiding is veel effectiever dan fouten moeten corrigeren.
- Schiet je kennis tekort, vraag dan tijdig om hulp en niet op het laatste moment.
Bedenk zelf andere hacks om sneller te zijn zonder je te haasten.
Schiet op, maar laat je niet opjagen!
Zie ook het boek van Andrew Hill en John Wooden, Be Quick – But Don’t Hurry.
