De ‘wet van Ostrom’, praktijk bewijst theorie

Deze ietwat obscure wet geeft aan dat ‘wat in de praktijk werkt moet ook theoretisch kloppen.’ D.w.z. er is een onderliggende theorie of een principe te vinden als je de moeite neemt om zaken te doorgronden. Zo niet, dan kunnen we van toeval spreken.

Soms doe je iets en het werkt zonder dat je weet waarom het werkt. Zolang je tevreden bent met het resultaat is er niets aan de hand. Maar soms werkt iets plotseling niet meer zoals verwacht en het intrigeert je waarom iets onvoorspelbaar lijkt.

Oma zei soms “Waarom zijn de bananen krom?”, vooral als je teveel vragen stelde waar zij geen antwoord op wist. Ze bedoelde ongetwijfeld dat nieuwsgierigheid een prijs heeft… zoals bij de doos van Pandora. Maar zaken blindelings accepteren of als normaal of gebruikelijk heeft ook risico’s. Zoek naar de balans tussen ratio en intuïtie (denken met je hoofd, je hart en je onderbuik). Vertrouw niet teveel op slechts één van deze benaderingen.

If it ain’t broken…
Een verwant gezegde is ‘als iets werkt, ga er dan niet aan sleutelen’. Hoewel alles uiteindelijk te verbeteren is, moet je oppassen voor de valkuil van perfectie (onzekerheid en nooit iets af krijgen). Gedaan is vaak beter dan Perfect in de praktijk, zeker als anderen op een werkbaar resultaat wachten..

Als mens ben je nooit ‘af’ maar een werk-in-uitvoering. Ondoordacht veranderen kan resulteren in verslechteren, en dat gevaar ligt op de loer bij onvoldoende begrip van de onderliggende principes. Let ook op je motivatie om iets te doen. Komt die uit jezelf of probeer je anderen tevreden te stellen?

De Hack:
Als iets werkt, dan is er meestal een reden te vinden waarom het werkt of waarom het niet werkt. Alles proberen te doorgronden is ondoenlijk, maar gepaste nieuwsgierigheid kan soms het verschil maken. Inzichten geven opties om te verbeteren en resultaten betrouwbaarder te maken. Zoek naar redenen voor zaken die – voor jou – vanzelfsprekend of juist raadselachtig zijn en laat je verrassen door je inzichten.