Deze simpele vraag zet aan tot evaluatie en is één van de principes van het Stoïcisme. Het zet je aan om je af te vragen of iets zin heeft. En als iets geen zin heeft, waarom doe je het dan?
Zinvol?
Niet alles is nodig of zinvol. Onze huizen puilen vaak uit van prullaria. Ja, het kunnen mooie herinneringen zijn, maar ‘nodig’ hebben we ze doorgaans niet. Verzamelen is een aparte hobby, maar gedachteloos ‘leuke’ dingen aanschaffen is een gewoonte die weinig aan je welzijn bijdraagt.
Ook handelingen en denkwijzen kunnen onnodig zijn.
Wij doen uit gewoonte een extra knip op de deur terwijl een goed slot (sleutel wel omdraaien) meer dan voldoende is. Zorg dat je redelijke maatregelen treft tegen diefstal van goederen (auto op slot en buit eruit of uit zicht).
Onze gedachten slaan te makkelijk met allerlei doemscenario’s op hol terwijl de stress van denken aan alles wat mis kan gaan ons sloopt. Laat je gedachten niet ‘stelen’ door onheilsprofeten maar blijf geloven in je idealen en in andere mensen.
Gedachtenloos
Soms kopen we gedachteloos iets. “Ach, het is toch in de aanbieding!”. Dan kom je thuis en zie je dat er nog drie in de kast liggen. Tja, dus je had ze niet nodig maar in een reflex heb je je toch tot een aankoop laten verleiden. “Ja, maar op de lange termijn spaar ik toch geld uit met aanbiedingen!”. Dat is wellicht een argument maar het is altijd beter om te gebruiken wat je al hebt en niet van schaarste uit te gaan.
Idem met onnadenkende opmerkingen of zelfs maar de drang te voelen voor een bijdrage aan een gesprek. Het is geen schande om te zeggen “Daar heb ik mij nooit in verdiept” (een kwestie van prioriteiten). Dat komt wat beter over dan “Kweetnie”. Maar over sommige zaken geen opinie hebben is te prefereren over ter plekke een – slecht onderbouwde – mening te verzinnen om je ego te strelen. Het is belangrijker om goed naar anderen te luisteren en te bedenken wat je constructief kan bijdragen, al is het maar een zinvolle vraag.
Spreken is zilver, maar zwijgen is goud.
Afweging
Dingen aanschaffen om je status te verhogen (auto/huis/smartphone/etc.) zijn per definitie onnodig. Voldoet iets (nog) aan je behoefte, dan is dat vaak al voldoende. Doe het liever voor iemand anders (je gezin, familie, goede vrienden) als je denkt dat het hen helpt om beter in het leven te kunnen staan.
Deze afweging gaat zelfs op als je zelf geen zin hebt om iets te doen, zelfs als je een verplichting voelt. Vraag je dan af wat de effecten zijn voor anderen in je leven door jouw actie of het gebrek daaraan.
Termijn en omgeving
Bedenk je bij de afweging tussen wel of niet nodig, dat je op de lange termijn veel meer hebt aan immateriële dingen (relaties) dan aan bezittingen. Daarnaast kan je je afvragen of het iets toevoegt aan jouw waarde als mens als je iets wel of niet hebt of doet. Het oordeel van anderen die hun eigen mening hebben over bv. de merken en de leeftijd van jouw bezittingen mag daarbij geen rol spelen.
Je omgeving en haar invloed op jou als mens is iets waar je altijd kritisch over moet blijven denken. Wees allereerst jezelf (authentiek en oprecht) en ten tweede een goed mens. Dat is het enige dat je echt nodig hebt. De rest valt dan meestal wel op zijn plaats.
