Als PG gids/begeleider wordt vaak ‘wijsheid’ van je verwacht en het aandragen van oplossingen. Maar dat is een levensgrote valkuil. Je neemt daarmee ook een deel van de verantwoordelijkheid voor het resultaat op je en de groeier voelt minder betrokkenheid en verantwoording. Stel liever de juiste vragen!
De groeier kan – met name bij mislukking of zelfs maar een niet optimaal resultaat – achteraf zeggen “Maar ik heb precies gedaan wat je zei!”. Bij het blindelings volgen van een advies neemt men geen verantwoordelijkheid voor de eigen inzet en het resultaat. Bovendien kan je er nooit vanuit gaan dat wat gewerkt heeft voor de een 1-op-1 voor anderen werkt. Voorbeelden zijn vaak anekdotisch en niet gestoeld op bewezen principes.
Het is geen zaak om de groeier zaken ‘uit te leggen’, maar door inzichtelijke vragen de bewustwording van het eigen denken en functioneren te stimuleren. Adviseer experimenten aan de mentee om tot conclusies te komen van wat wel en niet werkt voor de persoon en diens situaties. Groeien is leren. Een aanpak werkt goed of je leert ervan wat niet werkt.
Mislukkingen en blokkades
Onzekerheid over eerdere mislukkingen kan je samen analyseren om de mentee eigen conclusies te laten trekken. Je kan die conclusies verder sturen door erop te wijzen wat wel of niet je eigen verantwoordelijkheid is en wat wel of niet onder je eigen beheersing valt. Je bent verantwoordelijk voor je acties en je inzet, maar resultaten zijn vaak van veel andere factoren afhankelijk.
Vaak ervaren mentees dat anderen (vermeend) hun inspanningen blokkeren. Daarin is hun objectiviteit ver te zoeken. De rol (functie) van de zogenaamde dwarsliggers wordt onvoldoende onderkend en diens intenties lijken ondoorgrondelijk. De oorzaak van herhaaldelijk tegen een muur oplopen is vaak te vinden in het niet zien van een opening een stukje naar links of rechts.
Op de mens gericht – de juiste vragen
Met de juiste vragen kan je de mentee leiden naar mogelijke oorzaken en potentiële oplossingen. Soms is het simpel een probleem in de communicatie met een ‘dwarsligger’ in het leven van de mentee. Dan kan een constructief contact met die persoon veel barrières slechten.
Als begeleider is het niet zozeer je kennis van de wereld en organisaties dat telt, al helpt dat wel. Het inzicht in de mentee als mens en persoonlijkheid is veel belangrijker om hun verlangens en aspiraties te doorgronden en ze een eigen weg te leren vinden.
Of zoals het oude gezegde is: ‘Geef hongerige mensen geen vis, maar leer ze vissen’. Moderner is het om mensen te ‘leren om te leren’ (van al hun ervaringen) zodat ze beter voorbereid zijn op de dynamische maatschappij.
