Wie wil discipline hebben om met inzet en doorzettingsvermogen aan belangrijke doelen te werken? Bijna iedereen! Maar hoe bereik je dat in je leven, werk en privé?

Vaak begin je enthousiast ergens aan, maar geef je het te gemakkelijk op. Je geeft jezelf snel de schuld van gebrek aan discipline. Herken je dat?
Je haalt wilskracht en doorzettingsvermogen niet zomaar bij de supermarkt. Wat is er nodig om met focus en consistentie aan doelen te werken die voor jou betekenis hebben?
De sleutel ligt in dat laatste woord, ‘betekenis’. Wat jou niet belangrijk (genoeg) is, motiveert je niet om je er volledig voor in te zetten. Dat geldt voor je werk, persoonlijke doelen en groei.
Er is een formule die de naast betekenis en andere factoren van discipline beschrijft.
Bartlett’s discipline formule
Steven Bartlett, entrepreneur en podcaster, schreef de – ietwat controversiële – bestseller Diary of A CEO: 33 Rules for Business and Life. Het boek is vanuit een businessperspectief geschreven, maar sommige aspecten zijn m.i. ook voor privédoelen toe te passen.
Zijn disciplineformule is bruikbaar om je aan het denken te zetten, niet om die klakkeloos te volgen. Nadenken over jouw interpretatie van concepten is zelden verspilde tijd.
De formule is:
De subjectieve waarde van het doel
+ de beloning ervan
- de kosten van het nastreven
Toelichting:
- Waarom heeft het doel waarde voor je en wat is die waarde? (+)
- Wat krijg je ervoor terug? (+)
- Wat moet je opgeven? (-)
Je kan dat tot 3 woorden terugbrengen en het bekt lekker als die met dezelfde letter beginnen:
- Fascinatie met het onderwerp of doel
- Fijn om te doen
- Frictie of remmende factoren
Eindelijk een paar ‘F’ woorden zonder aanstoot!
Fascinatie met een onderwerp of doel
Als een doel je niet boeit, is het zwoegen om de discipline op te brengen. Het boeit je omdat het je nieuwsgierigheid prikkelt of het bereiken van het doel inspireert.
Er kan een meta-doel zijn, zoals inkomsten genereren door je vaardigheden in te zetten om jezelf en je gezin te steunen. Goed worden in je vaardigheden kan leiden tot een fascinatie met aspecten ervan.
Fascinatie speelt een grote rol voor zelfgekozen projecten omdat nieuwsgierigheid een essentiële eigenschap van onze soort is. Onze hersenen zijn gevoelig voor het ‘shiny new object’ syndroom. We worden snel afgeleid door interessante nieuwe dingen en trends. Kies zorgvuldig waar je aandacht aan geeft! Fascinatie is een goede drijfveer voor focus en discipline.
De meest duurzame motivatie is intrinsieke motivatie, je innerlijke drijfveren die liggen in je persoonlijke waarden en drijfveren. Wanneer de fascinatie hoog genoeg is, kan het uitgroeien tot een gezonde obsessie. Dan is het eindresultaat minder belangrijk omdat je opgaat in het werken aan je doel. Bij een ongezonde obsessie overheerst je ego bij het bereiken van het doel of de waardering.
Een andere auteur vond dat deze factor beter geformuleerd kan worden als: ‘De geschatte kans op succes’ maal ‘de waarde van het doel’. Maar zo’n benadering past alleen wanneer succes belangrijker is dan het nastreven. In veel gevallen telt de intrinsieke motivatie om aan het doel te werken zwaarder dan de kans op succes. Je doet dingen vanwege het belang, niet alleen om het potentiële gewin. Maar smaken verschillen.
Fijn om te doen

Als werken aan je doel je plezier en voldoening geeft, is de discipline om er consistent en gefocust aan te werken niet moeilijk te vinden.
Wat bepaalt of het fijn is? De Self-Determination Theory stelt dat motivatie en tevredenheid ligt in drie factoren: Autonomie, Competentie en Betrokkenheid.
- Autonomie: Als je het slachtoffer bent van micromanagement of uitsluitend extrinsieke beloningen (materieel en status), mag je geen zelfstandige beslissingen maken over je taken. Dat schaadt je motivatie.
- Competentie: Heb je de nodige vaardigheden, dan zet je die graag in. Dit is de basis voor de wetenschap van Flow, het pad tussen te veel en te weinig uitdaging van je vaardigheden.
- Betrokkenheid (Relatedness): De mate waarin je een relatie tot het werk voelt, bepaalt je motivatie om er gedisciplineerd aan te werken. Zonder betrokkenheid mist het engagement om je volledig in te zetten.
Daarnaast kan je aan je activiteiten Gamification toevoegen waarbij je punten en/of beloningen verdient. Denk aan een (gezonde) snack of zoiets na het afronden van een klusje.
Frictie of remmende factoren
Als je gas geeft en iemand anders de handrem aan trekt, schiet je weinig op. Soms ligt het voor de hand wat een rem is op je functioneren en soms is het subtiel.
Omgevingsfactoren kunnen motiveren of demotiveren. Analyseer remmende factoren om ze te elimineren of om te buigen. Ontwikkel het bewustzijn van subtiele fricties zoals aanmoediging van je intieme kring.
Als je vaardigheden mist, dan kan je dat zien als een remmende factor of een extra uitdaging om je capaciteiten te ontwikkelen.
Geloof in je mogelijkheden en je vermogen om die te ontwikkelen speelt een grote rol. Mensen die geloven dat ze nooit beter worden, saboteren zichzelf.
Teveel zelfvertrouwen met “Ik fix dat wel” is gevaarlijk, want dat leidt naar zelfoverschatting en arrogantie.
Feedback en kritiek accepteren zonder het persoonlijk te nemen vermindert de frictie.
Conclusie
Discipline lijkt ongrijpbaar, maar met deze formule kan je er meer grip op krijgen. Het is geen kant-en-klare formule waar je binnen enkele minuten wat kengetallen invult en gegarandeerd resultaat krijgt. Als het zo makkelijk was, deed iedereen het!
Als blogger worstel ik nog steeds met het consistent publiceren van nieuwe artikelen. Door de drie F-factoren te analyseren, ontdekte ik waar mijn discipline haperde:
- Fascinatie: Ik was meer gefascineerd door het onderzoeken van nieuwe onderwerpen dan door het schrijven en publiceren over onderwerpen die belangrijk zijn voor de lezers.
- Fun: Het gebruik van een AI (Lex.page) als kritische redacteur heeft het redigeren en formatteren van teksten prettiger gemaakt.
- Frictie: Ik vond het frustrerend om afleiding te elimineren, en een goede leidraad voor het kiezen van onderwerpen begint nu beter uit de verf te komen.
Door mijn aanpak aan te passen, veranderde het worstelen met discipline tot een beter vol te houden gewoonte. Wat helpt, is het koppelen van schrijfsessies aan mijn passie voor onderzoek, het vieren van kleine successen en het creëren van een afleidingsvrije schrijfomgeving.
Discipline in het werken aan uitdagingen geeft groei. De uitdaging van persoonlijke groei is het bewustzijn te ontwikkelen om jezelf te verbeteren. Deze formule biedt een basis om aan het discipline-aspect voor je doelen te werken.
Uiteraard zijn er nog veel meer overwegingen die een rol kunnen spelen, maar deze simpele aanpak helpt.
Loop de drie factoren, Fascinatie, Fun en Frictie, grondig door en bepaal wat voor jou het verschil maakt om meer discipline te vinden.