Meestal denk je dat jouw realiteit helder is in je geest. Maar uiteindelijk is het een veronderstelling, een beeld dat je stukje voor stukje hebt opgebouwd. Soms word je wakker geschud door omwentelingen in je leven. Dan blijkt een zekerheid in feite een veronderstelling te zijn en sta je perplex!
Je dacht altijd dat ‘B’ na ‘A’ komt, maar plotseling dringt ‘C’ voor en is de normale volgorde doorbroken. Overkomt je dat weleens, of zelf vaak?
De (onaangename) verrassing komt door je subjectieve benadering, de illusies van beheersing en de weerstand om verantwoordelijkheid te nemen. Als laatste is het goed om voor ogen te houden dat niets voor eeuwig is.
Subjectief en objectief
Hoe je informatie en gebeurtenissen over omwentelingen verwerkt is altijd subjectief. Ook al denk je objectief te zijn, je bent nauw betrokken. Anderen kunnen iets objectiever zijn, maar ook nog vanuit hun eigen subjectiviteit.
Een paar voorbeelden:
- Subjectief: We leven toch in een tijd van vrede… waarom dan al die conflicten? Zijn mensen zoveel slechter geworden? Waarom kunnen we niet gewoon prettig en respectvol met elkaar omgaan?
Objectief: Mensen veranderen. Meestal zal hun goede aard de overhand hebben. Maar soms is hun model van de realiteit zo verwrongen dat ze vreemde dingen doen die weinigen zagen aankomen. Die lijken bizar, maar ze komen – in hun ogen – op voor hun belang en dat van hun groep (belangen, regio, land, etc.).
- Je aanname: Vrienden waarop je dacht te kunnen vertrouwen, blijken te druk om jou te helpen.
Perspectief: Anderen hebben hun eigen leven en daar heb je geen controle over. Hoe ze denken en voelen is niet jouw verantwoordelijkheid. Wel hoe je ze laat voelen door wat je zegt of doet. Leef in het nu met waardering voor wat je mocht meemaken en laat dat je acties leiden.
- Jammer: Je favoriete pen houdt er na jaren trouwe dienst mee op of het fijne toetsenbord begint ineens te haperen. Je bent verrast en bedroefd.
Alternatief: Laat je teleurstelling of irritatie omslaan in dankbaarheid voor jaren trouwe dienst. Voorwerpen dienen geen onderdeel van je identiteit te zijn want met te veel hechting geef je ze macht over je gemoedstoestand. Idem met status.
De illusie van stabiliteit
Stabiliteit is een illusie. Alles is altijd in beweging. Alleen de snelheid waarmee sommige dingen veranderen verschilt.
Pogingen om situaties te beheersen en te houden zoals je gewend bent zijn futiel. Je hebt veel minder controle over wat er om je heen en zelfs in je geest gebeurt.
Een goed voorbeeld zijn relaties. Realiseer je dat elke relatie eindig is! Je kan uit elkaar groeien in instelling, wensen en verwachtingen. Of er blijkt een breuk over verschillende waarden die al langer sluimerde. Om verrassingen te voorkomen is het goed om te investeren in elkaars welzijn en in gemeenschappelijke ervaringen.
Denk eens na over hoe je dit zelf kan invullen. Realiseer je een doorbraak, dan zou het fijn zijn om jouw verhaal te horen.
Actief omwentelingen accepteren
Het accepteren van een omwenteling in je realiteit is niet hetzelfde als passief en moedeloos bij de pakken neerzitten. Erken allereerst dat er een verandering is die je veelal niet kan terugdraaien. Schuldvragen zijn vaak zinloos. Corrigeer fouten waar mogelijk direct.
Verantwoordelijkheid nemen is meer volwassen dan de ‘blame game’ en de basis voor een nieuw evenwicht. Leer van fouten en gebeurtenissen buiten je controle. Neem actie om herhaling te voorkomen.
Allerlei dingen ‘gebeuren’ nu eenmaal. Wat schiet je er mee op iemand – inclusief jezelf – de schuld te geven. Zoek met geduld en begrip samen een oplossing om zonder verwijten verder te kunnen. Of probeer op een volwassen manier samen consequenties te trekken.
Na de acceptatie komt de vraag “Hoe kan ik er mee omgaan?”. Niet “Kan ik er mee omgaan?” want vaak heb je geen keus. Je geest is heel flexibel en kan een positief en waarderend verhaal accepteren over de verandering. Alle emoties rond de omwenteling hebben een functie maar zijn niet wie je bent (je identiteit), alleen hoe je je voelt (wat het in je teweeg brengt).
Niet eindeloos
Veranderingen zijn nu eenmaal een onderdeel van het leven. Zoals in de introductie van dit artikel al aangegeven, is niets eindeloos. Ook jij niet als individu.
Omgaan met die plotselinge omwentelingen vereist dat je je mentale voorstelling van je realiteit moet aanpassen. Dat kost moeite en kan ook pijn doen. Je verzetten tegen de verandering is vaak zinloos en onder die weerstand kan je meer lijden dan onder wat er inhoudelijk gebeurde.
Soms denk je met spijt terug aan zoals het vroeger was. Maar je kan niet leven in het verleden. Denk met dankbaarheid terug aan mooie momenten, maar realiseer je ook dat de herinnering soms fraaier is dan de oorspronkelijke realiteit. Je herinnert je dingen door situaties te reconstrueren. Een reconstructie is zelden hetzelfde als het origineel. Dat doet echter niets af aan je gevoelens erover.
Reflecteer over wat je met deze benadering aan kan.
Conclusie & jouw keuzes
Veranderingen dwingen je om te leren omgaan met een veranderde realiteit. Overweeg om het verhaal wat je jezelf vertelt aan te passen. Wat kan je aanpassen in je denkwijze, je emotionele verwerking en je instelling?
Gebruik omwentelingen voor groei in een nieuwe realiteit. Volwassen en verantwoordelijk omgaan met veranderingen is een levenslang proces.
Shit happens. Deal with it.
