Mentor Momenten december 2020 – Een bizar jaar

De WellNed nieuwsbrief met actualiteit en mentor momenten

Redactioneel – bizar jaar

Het jaar 2020 gaat ongetwijfeld de boeken in als een ‘bizar jaar’. Wie had een jaar geleden gedacht aan een Kerst met haast middeleeuws gesluierde mensen in de winkels en op straat. Een maatschappij op afstand, liefst nog iets meer dan anderhalve meter. Een maatschappij die al veel online deed werd ineens extreem die kant op getrokken.

Hele bedrijfstakken zitten in de hoek waar de klappen vallen. Van eerstelijnsverzorgers in de gezondheidszorg tot ondernemers in de horeca, en nog veel meer sectoren die verborgen blijven.
Maar degenen met veerkracht en creativiteit wisten er toch het beste van de maken. Waar de ene deur zich sluit, gaat er ergens anders weer een open. Of met Cruijffiaanse wijsheid, “Elk nadeel heb se voordeel”.

Elk probleem is een kwestie van perspectief. Een belemmering kan je ombuigen naar een mogelijkheid in de trant van Ryan Holiday’s The obstacle is the way. Een groot restaurant met een gloednieuwe website werd binnen korte tijd omgebouwd naar een afhaal- en bezorgkeuken met een nieuwe app die de logistiek in goede banen leidde. Het ging zo goed dat bezorging teveel werd en alles op afhalen aankwam. Kwaliteit bewijst zich!
Naast elke succesverhaal zijn er ook – vaak schrijnende – probleemsituaties, maar het is een test voor het ondernemerschap om je aan te kunnen passen aan acuut gewijzigde omstandigheden. Het leert je hoe weinig controle wij hebben, veel minder dan gedacht.

Veranderen = Groeien

Ook voor mensen die Persoonlijke Groei nastreven is de pandemie een test. De extraverten krijgen de uitdaging om op afstand toch de menselijke contacten te hebben die ze nodig hebben voor hun energie. Introverten lijken het wat makkelijker te hebben maar die moeten het hoofdzakelijk hebben van de kwaliteit van een kleiner aantal contacten. Ben je statisch in je gewoontes en niet bereid je aan te passen, dan kan je in de problemen komen.

Als je de gewoonte had om regelmatig met kennissen en buren gezellig bij te praten, dan kan dat nog steeds. Niet in de huiskamer, maar over het tuinhek of balkon. En je kan nog altijd de POT op via de Plain Old Telephone. De menselijke stem klinkt op afstand wellicht wat minder warm, maar het is de aandacht die wij elkaar schenken die het verschil maakt, niet alleen de fysieke nabijheid.

Doen wat je kan

Je kan i.p.v. kleppen met de buren, ook af en toe boodschappen voor elkaar doen. Er zijn veel spontane netwerken ontstaan die daarop inhaken. Prachtige initiatieven die keihard tegenspreken dat het in moeilijke tijden ‘ieder voor zich’ is. Mensen barricaderen niet hun huis, maar gebruiken het als uitvalsbasis om anderen te helpen. Met name mensen die regelmatige aandacht nodig hebben, krijgen zo een hart onder de riem gestoken.

Maar er zijn genoeg mensen die geen hulp krijgen bij de mentale en/of fysieke gevolgen van eenzaamheid. Of de hulp komt pas laat op gang, wanneer ze helemaal klem zitten. Professionals kunnen dan helpen, maar die zijn ook beperkt beschikbaar en voornamelijk ingesteld op symptoombestrijding. Deze moeilijke tijden vragen om een nieuwe definitie van wat het betekent, om mentaal en fysiek gezond te zijn. Gezond is heel wat anders dan de afwezigheid van symptomen.

Hoe bewaren wij de menselijke maat

In de omgang met elkaar kunnen wij wat meer geduld met elkaar hebben, wat meer hoffelijkheid, wat meer voorkomendheid. Gewoon iemand voor laten gaan en zeker niet voordringen onder het mom van ‘ik dacht dat ik aan de beurt was’.

• Neem wat gas terug, haasten geeft vaak problemen. Be quick but don’t hurry!
• Even nadenken, voordat je wat doet. Breng je stress weer onder controle door afstand te nemen van de doelen en de prestatiedruk.
• Hoofdzaken eerst de juiste aandacht geven, dan kijken of er tijd is voor bijzaken.
• Probeer andere mensen in kleine en grotere dingen te helpen, samen komen wij verder.
• Samenwerking is het survival instinct dat de mens als sociaal wezen zo succesvol maakt. Het zal ook de enige manier zijn om in de komende jaren weer op te krabbelen.

Helpt tegendraads ageren?

En wat doen wij met de ‘ontkenners’ en degenen die menen dat de pandemiemaatregelen hen ongelijk treffen? Mensen die met flinterdunne feiten overal complotten zien, die denken dat maatregelen een persoonlijke aantasting van hun vrijheid is, die vinden dat ze zelf uit mogen maken hoe te handelen. Het is jammer dat sommigen zich onredelijk opstellen. Soms is onredelijkheid nodig om de macht van de meerderheid – die niet onfeilbaar is – te doorbreken. Maar je bent niet redelijk meer als je te weinig feitelijke basis hebt voor je betoog. Als er enkel meningen zonder onderbouwing hard tegen elkaar ingaan en beschuldigingen de norm worden, dan is de redelijkheid ver te zoeken.

In moeilijke situaties is het beter om je solidair met de meerderheid te verklaren en je schouders er constructief onder te zetten. Doe je dat niet, dan ga je van solidair naar solitair en plaats je jezelf – en je groep(je) – buiten de maatschappij. Situaties van buitenaf proberen te veranderen is veel moeilijker dan actief meewerken en het systeem van binnenuit te veranderen met het geven van goede voorbeelden.

In onzekere tijden is het vaak angst voor het onbekende en het verlies aan zelfbeschikking dat mensen aanzet tot meer extreme acties. Hopelijk kunnen de meesten zich beheersen en mee blijven zoeken naar werkbare oplossingen. Met synergie komen wij verder dan met antagonisme.

Rubrieken

Als Mentor Moment deze maand aandacht voor het beheersen van emoties. Je gevoelens zijn belangrijk als signalen en vertellen je of je goed in je vel zit m.b.t. wat er om je heen gebeurt.

De meeste lezers hebben hun buik ongetwijfeld vol van de ‘Food Hacks’ :-). Er wordt gewerkt aan een ebook met een bundeling van deze rubriek en veel meer.

PG Hacks

De opvolger is de nieuwe rubriek ‘PG Hacks’ waarin tips en trucs voor Persoonlijke Groei verschijnen. Het zijn niet zozeer manieren om snel te scoren, maar een focus op specifieke gebieden en aspecten van PG, waarmee je vooruitgang kan bereiken. Deze eerste keer:

• Basis PG: Gewoontevorming, meten is weten
• Sociaal: Aandacht voor anderen, geef aandacht maar vraag het niet
• Fysiek: Beweeg elke dag! Wandelen, fietsen, trappen lopen, etc.

Nieuwe artikelen deze maand

• De school van het leven
• Vier waardevolle deugden voor 2021 (Serie),
  Wijsheid, Rechtvaardigheid, Moed en Matigheid.
• En nog meer…

Over welk onderwerp zou je graag meer willen weten? Wij staan altijd open voor suggesties voor nieuwe artikelen.

Mentor Moment

Een mentor is geen Yoda maar probeert inzichten over te brengen met nuchtere observaties. Dat zijn niet altijd feiten of antwoorden, maar ook vragen die je inzicht kunnen geven.

Emoties kanaliseren

Op een moment dat je verwachting van de realiteit niet meer strookt met wat er daadwerkelijk gebeurt, kunnen gevoelens de kop op steken. Je vindt dan een situatie onredelijk, onrechtvaardig, onacceptabel. Je reactie kan dan explosief zijn. Emotioneel.

Als de acties van een ander jouw gemoedsrust verstoren, vraag je dan allereerst af, wat de intenties van de ander waren. Om daar helderheid over te krijgen, kan je het beste een vraag stellen. Vraag of die actie nodig is, waarom de ander dat doet en of men zich bewust is van de consequenties voor anderen.
Wanneer de reactie is dat je “niet moet zeuren” of “je er niet mee moet bemoeien”, dan kunnen de gemoederen snel oplopen. Tijd voor wat afstand en perspectief.

De emotie die bij jou opkomt, is een signaal dat de waarden die voor jou belangrijk zijn, niet stroken met de waarden die anderen aan lijken te hangen. Dat is een interpretatie, waar je meestal weinig feitelijke informatie over hebt. Wij kunnen nu eenmaal geen gedachten lezen, al gedragen wij ons daar vaak wel naar.

Allereerst is de intentie niet altijd slecht. Soms is het onverschilligheid, soms onbenul en niet zelden onoplettendheid. Duidelijkheid over de beweegredenen kan al veel situaties oplossen. Vraag naar de intenties!
Wat de een voor de lol doet, kan bij een ander als een bedreiging overkomen. De rust of bezittingen zijn in het geding. En als sommigen geen rekening wensen te houden met anderen, dan mag je ze daar gerust op aanspreken. Maar wel op een rustige en beheerste manier.

Als een emotie opkomt, ga dan allereerst na wat de bron is van die emotie. Is hetgeen je uit balans brengt een urgent probleem of speelt het geen rol meer over 5 seconden of 5 minuten? Neem meer afstand door je verder in de tijd te verplaatsen, 50 minuten, 5 uren, een dag, 5 dagen, 5 weken, 5 maanden. Wat je nu dwars zit, is vaak op termijn niets om je druk over te maken.

Emoties zijn een signaal. Het is niet zo dat iemand jou kwaad maakt, dat is een reactie waar je zelf voor kiest. Je laat je kwaad maken. Je geeft de ander controle over jouw gevoelens als je de emotie gelijkstelt aan de actie of het gebrek daaraan van de ander. Jij hebt geen beheersing over het handelen van de ander, dus waarom zou de ander dan controle mogen hebben over jouw emoties.

Herken de oorsprong van de gevoelens, erken dat ze (mogelijk) terecht zijn en kanaliseer je reactie.

PG Hacks – *** Nieuw! ***

‘Hacks’ zijn trucjes om snel resultaat te scoren. Die passen in feite niet bij Persoonlijke Groei (PG) omdat gestage groei beter resultaat geeft op de lange termijn. Groei is al moeilijk genoeg en jezelf ontwikkelen in intensieve spurts kan nog pijnlijker zijn. Dat laatste is te vergelijken met spierpijn na overmatige en ongewone inspanning.

Toch is de titel van deze rubriek ‘Hacks’ omdat er met focus snellere resultaten te behalen zijn. En in het Engels klinkt het iets beter dan ‘Trucjes’ al is de inhoud niet anders.

Zie ook het PG spiekbriefje.

Hack 1: Basis PG – Gewoontevorming, meten is weten

Bij PG gaat het om veranderen van je gedrag en je manier van denken. Veel van ons gedrag komt uit gewoonte, op de automatische piloot. Wat je wil bereiken is: A. Slechte gewoontes afleren en B. Goede gewoontes ervoor in de plaats kweken.

De meeste mensen denken dat het een kwestie is van discipline en wilskracht, maar in de praktijk komt het neer op simpele herinneringen aan je voornemens. Daarnaast is het belangrijk om te meten, hoe goed je de gewoontes aanleert. Dat doe je door een eenvoudige registratie in de kalender of een matrix van doelen en dagen. Hang jouw ‘gewoontekalender’ (registratie) op een opvallende plaats en werk hem elke dag bij. Het sleutelwoord is Consistentie.

De essentie van gewoontevorming is:

• Schrijf op ‘Waarom’ je de nieuwe gewoonte wil aanleren. Dat motiveert en inspireert als herinnering aan je doelstelling.
• Begin klein, soms zo klein mogelijk. Maak het jezelf niet te moeilijk met ambitieuze doelen, maar start met ‘hapklare brokken’. Ook rijstebreibergen werk je weg met één hap tegelijk.
• Begin niet met allerlei nieuwe gewoontes tegelijk (zoals met de voornemens voor het nieuwe jaar), maar geef elke gewoonte minstens een week de tijd voordat je er weer een toevoegt.
• Gewoontes versterken elkaar. Heb je eenmaal een nieuwe aangeleerd, dan is het makkelijker om andere eraan te koppelen.
• Een dag overslaan is geen probleem, maar je moet de achterstand wel snel inhalen, bij 2 dagen achtereen loop je sneller het risico om terug te vallen.
• Evalueer je gewoontes wekelijks en maandelijks. Niet elke gewoonte is voor de rest van je leven. Pas aan waar nodig.

Zie ook De kracht van gewoontes en Downloads (registratie gewoontevorming).

Hack 2: Sociaal – Aandacht voor anderen

Na een pandemiejaar snakken de meesten naar een ‘normaal’ sociaal leven. Maar voorlopig is ‘sociaal op afstand’ nog aan de orde. Dat hoeft je niet zoveel te beperken. Gezellig met vrienden omgaan kan ook over het tuinhek of tijdens een wandeling. Regelmatig contact met mensen die wat verder weg wonen, is mogelijk via chat, email, een kaartje (fysiek of digitaal), telefoon, video (1-op-1 of met een groepje).

Het is prettig om mensen aan te kunnen raken, even contact om te bevestigen wat je zegt of doet. Een arm om iemand heen slaan is fijn en een klap op de schouder zegt meer dan woorden alleen. Maar waar het uiteindelijk om gaat is niet de fysieke afstand, maar om de aandacht die je mensen schenkt.

Niet alleen de snelle vraag “Alles goed?” en een nietszeggend “Ja hoor” of “Prima” verwachten. Dat is meer voor de vorm maar zonder veel inhoud. Stel een gerichte vraag hoe het gaat met gevoelens, activiteiten, relaties, gezondheid, ontspanning, etc. Maar wel een open vraag waar je niet een kort antwoord op wil hebben. En vraag eens door of breng onderwerpen die ooit eerder op tafel kwamen weer eens onder de aandacht.

Echte aandacht is warmte. Belangstelling voor de ander zonder de agenda van hetgeen je zelf met anderen wil delen. Geef die aandacht, maar vraag het niet voor jezelf. Niet te veel uitwijden als de ander daarna vraagt. Zie ook het advies van Dale Carnegie, wees geïntereseerd, voordat je ‘interessant’ bent. Oprechte belangstelling geeft veel meer betrokkenheid dan “kijk mij eens!”.

Als sociale dieren hebben wij betrokkenheid bij het wel en wee van anderen nodig. Gedeeld leed verzacht en gedeeld plezier telt dubbel.

Hack 3: Fysiek – Beweeg elke dag! Wandelen, fietsen, trappen lopen, etc.

Zeker als je veel binnen zit en minder contacten hebt met collega’s, vrienden en kennissen, is het belangrijk dat je toch fysiek actief blijft. ‘Rust roest’ is het gezegde.

Elke ochtend (voor de TV) Yoga doen is mooi, maar je kan ook door de dag kleine acties ondernemen:

• Niet urenlang doorwerken (oeps, daar gaat mijn eigen Pomodoro timer weer af), maar elk half uur of zo opstaan en even bewegen.
• Wandelen, joggen of fietsen voor of na je lunch en/of na het avondeten.
• Dagelijks 1 of 2 keer je hartslag even omhoog door lichamelijke inspanning.
• Als solo sporten moeilijk is, doe het dan samen met je partner of zelf met de buurvrouw (van de overkant?) op het balkon.
• Trappen lopen in plaats van de lift.
• De auto iets verder weg parkeren (werk, boodschappen, etc.), zodat je vanzelf een stukje loopt.
• Zelfs een keer extra je huis stofzuigen is al beweging en geeft ook wat voldoening.

Bewegen is investeren in je fysieke gezondheid. Met denken dat je ‘al gezond genoeg bent’, kom je er echt niet. Consistente aandacht voor bewegen en regelmatig frisse buitenlucht leggen de basis voor een beter lijf.

—

Wat is jouw favoriete PG Hack? Afgezien van ‘lezen over PG’, zijn alle constructieve bijdragen welkom!

Feedback

Heel graag horen we over jouw ervaringen met je PG traject.
Wat zijn je doelstellingen, hoe onderneem je stappen om die te bereiken en welke problemen kom je tegen? Zijn er punten waarop je hulp wilt hebben en kan je die omschrijven?

Mentor Momenten (zie Archief) is een uitgave van WellNed.nl.
Welzijn zit tussen je oren. Jouw online Mentor voor serieuze Persoonlijke Groei.

—

Je ontvangt deze nieuwsbrief door een inschrijving als abonnee. Indien je deze niet langer wilt ontvangen, dan kan je uitschrijven als abonnee.