Onstuitbaar ontmoet Onwrikbaar

Een dergelijke confrontatie lijkt spannend, maar in de literatuur noemt men het een paradox afgedaan, omdat er geen logische oplossing mogelijk lijkt. De combinatie van onstuitbaar en onwrikbaar zou een patstelling op moeten leveren zonder resultaat, omdat ze elkaar opheffen.

Als voorbeeld noemt men het verhaal van Han Fezi van 3 eeuwen voor onze jaartelling. Een man biedt een speer aan die door alle schilden heen gaat, maar hij heeft ook een schild dat in staat is om elke speer te stoppen. Op de vraag wat er gebeurt, als je zijn perfecte speer naar zijn perfecte schild werpt, moet hij het antwoord schuldig blijven.

Puur filosofisch beschouwd is het dilemma een gedachteoefening. Vergelijkbaar is de parabel van een haas die probeert een schildpad in te halen. De haas halveert de afstand, halveert hem opnieuw en opnieuw… maar komt er op deze manier niet voorbij, want er blijft steeds weer een kleiner wordende afstand over. In de werkelijkheid laat de haas uiteraard binnen de kortste keren zijn hielen zien aan de schildpad. Alleen met filosofie red je het niet in de praktijk, en een lagereschoolleerling of zelfs een peuter weet beter.

Praktisch obstakels aanpakken

Maar je kan ook de paradox zien als een praktische oefening in het omgaan met uitdagingen. Een onstuitbare kracht is een dynamisch element, en heeft in principe een oneindige energie, of een duurzaam hernieuwbare bron. Het onwrikbare object is daarentegen statisch met een oneindige traagheid (inertie) en kan zich niet aanpassen.

De kracht van water is onstuitbaar zal een grote rots niet in beweging kunnen krijgen, maar het vloeit er gewoon omheen. Een dynamisch element kan zich aanpassen aan de omstandigheden, terwijl een statisch object alleen verandering kan weerstaan.

Mensen zijn dynamisch, ze kunnen veranderen, ook al doen ze het vaak niet omdat ze er hun comfort zone voor moeten verlaten. Organisaties zijn vaak verrassend statisch en daar hebben dynamische mensen soms moeite mee. De regels van een organisatie houden ons in het gareel en zorgen voor een stabiele omgeving om doelen te bereiken.
Sommige van deze regels blijken niet waterdicht en mensen testen ze om hun individuele doelen (of doelen van sub-groepen) te bereiken. Als verdediging (onwrikbaar object) wordt dan vaak een beroep gedaan op drogargumenten, “Zo doen wij het hier al heel lang”, wat niets zegt over de kwaliteit of effectiviteit. Veel regels zijn ooit 20, 30 of meer dan 100 jaar geleden ingesteld, waardoor de aanleiding en het draagvlak van de regel inmiddels achterhaald is. Een nieuw argument om de regel in stand te houden is dan nodig of een oplossing die beter past bij het moment. Maar dat vergt tijd, soms (te) veel tijd.

Voor individuele doelen kan je oplossingen van de paradox ook toepassen. Statische objecten, regels en situaties kunnen soms een belemmering zijn. Dan probeer je de kracht van je overtuigingen te gebruiken om obstakels te overkomen of te omzeilen. Het feit dat er een obstakel is, betekent geen definitieve belemmering, maar doet wel een beroep op jouw vermogen om je aan te passen of creatieve oplossingen te bedenken. Benader het probleem dynamisch en de (alternatieve) oplossingen dienen zich aan, onstuitbaar.

Creatieve alternatieven

Onze missie of project of passie hoeft niet dood te lopen op een obstakel dat – meestal door anderen – als onoverkomelijk zien. Als omstandigheden of middelen een probleem zijn, dan zoek je een alternatieve oplossing:

• Te weinig geld? Gebruik tijd en creativiteit.
• Te veel geld? Geef wat aan iemand anders om wat voor je te doen of schenk wat aan iemand die je er mee kan helpen.
• Te weinig tijd? Gebruik geld om het iemand anders te laten doen.
• Te veel tijd? Maak nu een begin om niet later in tijdnood te komen.
• Te weinig kennis? Vraag iemand anders om een oplossing, lees een boek of zoek online naar oplossingen.
• Te weinig ruimte? Begin klein.
• Kopen te duur? Huur.
• Teveel tegenwerking? Vraag om samenwerking met anderen, samen sterk.
• Ogen moe van het lezen? Doe ze even dicht en speel een luisterboek af, of maak een ontspannende wandeling in de natuur.

Wil je creatiever worden, doe dan dagelijks oefeningen om je te ontwikkelen tot een ideeënmachine waarmee je onstuitbaar wordt. Oefening baart kunst. Door dagelijks oplossingen te verzinnen voor uiteenlopende zaken, groot en klein, train je je brein om meerdere ingangen (en uitgangen) te zien. Ontsnap aan statische en beperkende omstandigheden en groei… onstuitbaar

Tijd en consistentie, onstuitbaar

Er is nog een andere component bij het oplossen van dilemma’s, en wel de factor tijd. Uiteindelijk zal de onophoudelijke kracht van het water de rots doen slijten, wat meerdere mensenlevens kan duren. Een rijstebrijberg (of een olifant) werk je weg met één hap tegelijk. Elke dag een paar happen en na dagen, weken, maanden… is het probleem opgelost.

Met consistente en onophoudelijke actie kan je enorme obstakels overwinnen. Of zoals Winston Churchill zei “Never give up, never surrender!”. Trek je plan voor wat je wil bereiken, benader problemen met creativiteit en flexibiliteit, vraag steun aan anderen en blijf doorgaan. Stap voor stap, consequent en vastberaden kom je er wel. Geloof in jezelf en de dynamische kracht die in je zit om je overtuigingen uit te dragen.

Ook aan jezelf kan je dagelijks werken. Met geduld en wat compassie voor jezelf, met evaluaties, met aanpassingen waar nodig. Telkens iets beter, telkens iets verder. Bereikte doelen die vroeger onmogelijk leken, kan je realiseren met een proces van constante verbetering.

Zie ook The obstacle is the way van Ryan Holiday en Kaizen, doorlopend verbeteren.