Wat is “geluk”?
Er zijn veel verschillende manier om geluk te vinden. Voor iedereen zijn die verschillend en wisselend, afhankelijk van je omstandigheden en je leeftijd.
- Het gevoel van een fijne (nieuwe) relatie?
- Het bezit van iets dat je al lang wilde hebben?
- Of dat het ding dat je nu hebt, maar net iets groter en vooral groter dan het ding van de buren?
- De voorpret, de belevenis en de napret van ervaringen samen met mensen waar je ven houdt of waar je prettig mee om kan gaan?
- Of het bereiken van een doel waar je lang naar toe hebt gewerkt.
- … of iets waar je in trapt tijdens het uitlaten van de hond?
Voor de meeste mensen is “belevenis” met anderen een geluk dat het langst blijft hangen. Dingen zijn vergankelijk maar het meeste geluk ook.
Op jacht naar geluk
Je kan wel langdurig geluk ervaren in het nastreven van doelen die voor jou zinvol zijn en betekenis geven aan je leven. Iemand kan jarenlang plezier en geluk beleven aan het bouwen van een bootje in de garage of het schrijven van een boek. Of een vrouw die jarenlang naar een trouwdag heeft toegeleefd en alles tot in details heeft gepland. Of een carrièrevrouw die eindelijk de gedroomde promotie bereikt heeft.
Alle drie zijn een paar dagen/weken na het bereiken van het doel in feite al wat minder gelukkig, omdat ze nu niets meer naar toe te leven hebben. Nu begint de uitdaging van het bootje te water laten of laten zinken, het boek publiceren (en alleen aan de familie verkopen), het huwelijk na de wittebroodsweken gestalte geven, nog harder moeten werken om het bereikte niveau vast te kunnen houden.
Het proces van het nastreven van een doel is vaak iets, wat je gelukkiger maakt dan het bereiken van het doel. Je beleeft plezier aan het stap voor stap verwezenlijken van je plannen. Het doel is niet wat je geluk geeft – er volgt alleen een nieuw doel – maar de reis en de tegenslagen die je weet te overwinnen.
De wetenschap van geluk
Er is veel onderzoek gedaan naar wat mensen gelukkig maakt:
- We hebben een individueel niveau van ’tevredenheid’ en daarom zijn sommige mensen van nature opgewekt en anderen (uiterlijk) somberder. Gebeurtenissen kunnen ons opbeuren of neerslachtig maken, maar uiteindelijk keren we weer ‘vanzelf’ terug naar onze standaardtevredenheid (tijd heelt alle wonden maar uitbundig geluk gaat ook weer over).
- Sommige miljonairs en beroemdheden – die ‘alles’ lijken te hebben – maken een einde aan hun leven, want geld maakt niet per definitie gelukkig. Net als materieel arme mensen die zonder uitzicht (geen visie op verbetering) meer aanleiding lijken te hebben. Er is geen werkelijkheid maar alleen jouw subjectieve waarneming. Wat voor de één een hemel lijkt is voor de ander een hel.
- Zo’n 50% van je ‘standaard’niveau van geluk is genetisch bepaald (sorry… depressie en addictie is overerfelijk). Maar dat betekent geen veroordeling, alleen een startpositie.
Over de resterende 50% hebben we enige controle, al doen we daar meestal niet structureel ons best voor om daarmee ons gemiddelde op te vijzelen. Het zijn de interessante zaken die we uitzoeken om ons bezig te houden die ons gemiddelde geluk kunnen verhogen. Achter de geraniums blijven zitten zorgt voor minder stress maar je wordt er ook niet gelukkig van.
Succes of richting/betekenis?
- Doelen bereiken maakt je (even) gelukkig. Daarna doemt een nieuw doel op (of niet) en een volgende uitdaging waar we ons in uit kunnen leven. Geluk is de reis naar het doel, zelden op langere termijn het doel zelf. Vooral het nastreven van doelen samen met anderen en de overwinningen tijdens die reis maken ons uiteindelijk gelukkig.
- Met persoonlijke ontwikkeling geef je meer richting aan je reis door het leven. Je zoekt naar hogere doelen en leert technieken om je geluksgevoel met stapjes te verhogen. Je ontdekt dat er veel moois is in de wereld dat jij nog moet ontdekken. Hoeveel beheersing je hebt over het proces van ontdekking en het uitvoeren van stappen bepaalt in hoge mate je subjectieve gevoel van geluk. Prettige reis!
Meer controle
Hoe krijgen we meer controle over ons leven?:
- Neem zelf verantwoordelijkheid
Er kan van alles om je heen en met je gebeuren, maar op elk moment ben je zelf verantwoordelijk voor wat je doet, hoe je reageert op gebeurtenissen en omstandigheden en hoe je omgaat met de keuzes in het leven. Zit je in de shit, dan kan je blijven zitten of jezelf eruit trekken of de situatie anders beoordelen en er het beste van maken. - Wees moedig
Door actie te ondernemen kan je je angsten overwinnen en je situatie verbeteren. Neem uitdagingen aan, ook in kleine dingen en zet stapjes buiten je comfortzone. Zonder pijntjes kan je niet groeien. Niet bang zijn, een mislukking leert je hoe het wel moet. - Stel jezelf kleine en bereikbare doelen
Dit lijkt in tegenstelling tot het voorgaande punt, maar niets motiveert zo als een reeks (kleine) overwinningen. Elke dag een stapje beter is over een periode een enorme voortuitgang. Blijf in beweging en blijf groeien. Stilstand is achteruitgang.
Motivatie en relativiteit
- Vertrouw niet op externe bevestiging
Leef je alleen op de waardering van je omgeving, dan kom je bedrogen uit. Heb je iets goed gedaan, wees dan (terecht) trots op jezelf en wacht niet tot iemand je een compliment geeft. Je eigen voldoening over een goed resultaat (jouw beste inzet) moet belangrijker zijn dan wat anderen ervan vinden. Daardoor kan je ook beter omgaan met kritiek, omdat je weet dat je je best hebt gedaan en iemand anders geeft je de kans om met een ander inzicht je verder te verbeteren, of diegene loopt je alleen een beetje te zieken (jammer voor hem/haar). - Ontwikkel een breder perspectief
Relativeer zaken. Zie het bredere verband van waar je mee bezig bent. Leer van anderen en werk binnen een bredere context. Anders loop je het risico dat je trots op jezelf maanden of jaren bezig bent geweest en inmiddels de realiteit jou heeft ingehaald. Let op de context van wat je doet, voor jezelf, voor anderen, binnen het kader van andere ontwikkelingen. Denk aan anderen en wat jij voor hen kan betekenen.
Kortom, denk na over je doelen, wees realistisch en probeer het beste uit jezelf te geven. Iedereen heeft kansen om er wat van te maken binnen de mogelijkheden, intern en extern. Maak keuzes, evalueer en experimenteer. Praat met anderen (vrienden, mentoren of volslagen vreemden) over je ambities en wensen en hoe je die gaat verwezenlijken. Daag jezelf uit en groei voor de rest van je leven naar een steeds iets betere versie van jezelf.
Zie ook PERMA.
