Spiritualiteit

Wees je bewust dat – bij de meeste mensen en mogelijk ook bij jou – het spirituele leven veel te weinig aandacht krijgt. Mystiek in beleving van niet-materiële zaken en verwondering over de natuur en het universum zijn in de moderne samenleving ver weg van de dagelijkse realiteit. Door het wel (weer) een plaats te geven is spiritualiteit belangrijk voor de rust voor onze ziel (of je daar nu in gelooft of niet). Met of zonder een religieuze beleving.

Er is meer tussen hemel en aarde… de behoefte aan hogere waarden en mysterie…

Wat is spiritualiteit? Het is niet hetzelfde als geloven in een godheid, omdat bv. Boeddhisten niet in een god geloven, maar wel spiritueel zijn. Idem voor atheïsten die wel degelijk spirituele overtuigingen kunnen hebben, hoewel ze niet in een schepper of een hoger wezen geloven.

In essentie is spiritualiteit het gevoel van een persoonlijke verbinding met het universum en met andere mensen. En dat gevoel heb je niet zo maar… dat moet je vinden in een proces van bewustwording. Het is een emotionele band en een gevoel en niet gebaseerd op ons rationele verstand. Het is meer dan het feit dat alles en iedereen bestaat uit ‘sterrenstof’. D.w.z. atomen die geboren zijn in het hart van sterren en dat we daar later naar terug zullen keren.
Spiritualiteit is naast een gevoel ook een kwestie van ‘geloven’ – al dan niet religieus – want je kunt spiritualiteit niet objectief kwantificeren…

Religie en spiritualiteit

Sommigen – een nog steeds teruglopende groep – ervaren spiritualiteit als onderdeel van hun religieuze overtuiging. Soms is dat onderdeel van een culturele identiteit, zoals sommige streng Protestantse richtingen of binnen de Islam. Het zijn echter niet de religieuze organisaties die de spirituele ervaringen bepalen, maar de individuele interpretatie van het mysterie van het leven. Soms kunnen rituelen, al dan niet religieus, daarbij helpen. Soms is het een eigen emotie die te vinden is in de kleine dingen die je verwonderen.

De spirituele dimensie

Is het belangrijk voor onze persoonlijke ontwikkeling om spiritueel te zijn, of spirituele ervaringen te hebben? Ja, want zonder spirituele bewustwording mis je een dimensie. De mate waarin je spiritueel bent, verschilt van mens tot mens. Het is één van de zaken die je in een proces van bewustwording kan ontwikkelen door het actief te zoeken.
Je kan boeken van alle grote filosofen lezen en allerlei wijsheid tot je nemen. Maar dat is niets vergeleken met het kijken naar een sterrenhemel op een onbewolkte en maanloze nacht. De verwondering die veel mensen dan voelen is spiritueel, een gevoel dat er meer is dan wat we beet kunnen pakken.

Soms is een sterrenhemel alleen maar om te chillen met vrienden bij een kampvuurtje. Heel gezellig maar niet spiritueel.
Om de verwondering te voelen moet je ervaren, hoe nietig je bent vergeleken met het heelal. Of zelfs maar binnen het stukje wereld dat je direct kan waarnemen. Als je eenmaal spirituele gevoelens erkent, dan kan je die ook voelen bij windkracht 8 op het strand met jagende wolken.

Een religieuze ervaring tijdens een ritueel of een stil gebed is ook spiritueel. Je voelt je dan op een bijzondere manier verbonden met een hogere realiteit en in een groep mensen waar je de ervaring mee deelt. Of je voelt alleen en heel persoonlijk de vrede en de geruststelling die je geloof je geeft. Spiritualiteit heeft voor ieder van ons een bijzondere invulling en is een strikt persoonlijke ervaring. Maar wanneer je dat gevoel met anderen kan delen, dan voegt dat een bijzondere dimensie toe. Dat laatste is echter ook van toepassing voor niet-religieuze spiritualiteit.

Spiritualiteit in stille verwondering

Ook een spinnenweb dat zacht beweegt in de wind, of alleen door de trillingen van een ijverig werkende spin, kan een gevoel van verwondering geven. Hoe is het mogelijk dat zo’n onooglijk (in onze ogen) insect in staat is om zo’n geordende structuur te scheppen? Hoe heeft de evolutie in miljoenen jaren ontwikkeling zoiets tot stand kunnen brengen? Overal zie je dat materiële zaken vervallen door entropie, maar dat insect is zo geprogrammeerd dat een complex web moeiteloos tot stand komt. Wonderlijk!
Voel je alleen maar “griezelig beest, weg ermee”, dan heb je nog een stukje te gaan in de ontwikkeling van een spirituele dimensie in je leven.

Ook het observeren van mensen kan je spirituele ervaringen geven. Twee oude mensen die hand in hand hun liefde voor elkaar openlijk tonen, kan ook spirituele gevoelens opbrengen. Idem het geluk of het verdriet van een kind om een echte ervaring. Om iets meer dan een leuk cadeau of een bal in de sloot. Om bv. het ontmoeten van een ‘held’ in hun leven.

Ook culturele uitingen zoals een klassieke plafondschildering in een kerk, of een schilderij, van welke stijl en school dan ook, kunnen verwondering oproepen.

De man met de zeis

De ultieme spiritualiteit is onze sterfelijkheid. Dat is net zo onvermijdelijk als belastingen. We zijn uit (sterren)stof voortgekomen en zullen daar ook weer naar teruggaan.
Veel mensen ontkennen de dood liever en vinden het “akelig” om erover te denken of te praten. Maar uiteindelijk is het geen keuze, het gebeurt gewoon, of je het wilt of niet. De generatie die door medische ontwikkelingen – gemiddeld – ruim meer dan 100 jaar zal worden, is inmiddels geboren. Er zijn deskundigen die zelfs beweren dat de eerste 1.000-jarigen inmiddels geboren zijn. Die zullen mogelijk een aantal eeuwen als cyborg door het leven gaan. Maar ook voor de toekomstige generaties is sterfelijkheid uiteindelijk een gegeven.

Denken aan en over de dood en een eventueel hiernamaals is onderdeel van je spirituele ontwikkeling. Het is moeilijk en soms word je ertoe gedwongen door het wegvallen van mensen uit je omgeving of door persoonlijke omstandigheden. Erover nadenken en erover praten met mensen die je vertrouwt, kan helpen tijdens je bewustwording.

Een entertainer werd op zijn sterfbed gevraagd of hij het “moeilijk” vond om te sterven. Zijn antwoord was “Humor is moeilijk, sterven niet!”. Uiteindelijk is alles relatief.

De betekenis van je leven

Bewustwording en aanvaarding van je sterfelijkheid dwingt je ook tot het maken van beslissingen, wat je met je leven wil doen. Pak je kansen en ervaringen met beide handen aan. Geniet van het proces van ontdekking en ontwikkeling. Dat is één van de sleutels tot geluk. Je hebt de vrijheid om de tijd van je bestaan te gebruiken, zoals je wilt. Veel zaken in het leven lijken willekeurig te zijn. Maar wanneer je de kans hebt om zelf de controle te nemen, grijp die kans dan met beide handen aan. Of betreur later dat je kansen voorbij hebt laten gaan.
Wil je geen gebruik maken van de kansen die er zijn, ga dan maar in een hoekje zitten wachten.

Dus, neem eens de tijd om over spiritualiteit na te denken. Lees erover en praat erover. Zoek je eigen weg en voeg een dimensie toe aan je leven.

Spiritueel ‘ontwaken’

De term ontwaken over verlicht zijn heeft een wat meer esoterisch karakter dan de bewustwording zoals hierboven besproken. Sommige bronnen hebben het dan over religieuze ervaringen of openbaringen of het “openen van chakra’s”. Dat laatste komt uit het Boeddhisme en Hindoeïsme en slaat op de 7 hoofdcentra in het lichaam van spirituele kracht of energie. Op basis van blokkades van de chakra’s worden allerlei kwalen en ziekten verklaard. Door het openen van de chakra’s kan je levensenergie vrij stromen en ervaar je vrijheid en een verbinding met het universum.
Vanuit een andere opvatting kan je nadenken over een aansluiting met de opvatting dat een ‘goddelijke vonk’ in alle mensen aanwezig is.