Bewegen – goed voor lijf, hersenen en stemming

Wees je bewust dat je lichaam niet gemaakt is om veel stil te zitten.
Loop, neem de trap, fiets, begin de dag met warmdraaien (oefeningen, sport). Ieder op zijn eigen manier binnen de persoonlijke mogelijkheden. Onze voorouders hoefden niet te sporten voor de conditie, omdat ze van nature genoeg bewogen. Iedereen kan meer bewegen zonder piekinspanningen door sport.

Zie de opsommingen van voordelen, nadelen, goede en slechte gewoontes, onze ondersteuning en referenties aan het einde van deze pagina.

Waarom

Bewegen - Lopen is gezond Het oude gezegde is “Rust roest” en dat is nog steeds een waarheid als een koe. Sterker nog, de moderne mantra is “Zitten is het nieuwe roken”. Veel en lang achter elkaar zitten is slecht voor je bloedsomloop, je spieren en gewrichten, je spijsvertering en andere lichamelijke processen. Sommige deskundigen adviseren om elke 20 minuten even te bewegen (opstaan, uitrekken, lichte oefening, om je bureau lopen, etc.). Daarnaast wordt aanbevolen om elk uur een paar minuten te bewegen. Lang in één houding zitten in bv. een vliegtuig op lange vluchten, wordt in verband gebracht met trombose (bloedstolsels met name in de benen).

Op kantoor gaan sommigen zelfs over tot bureaus waar ze achter kunnen staan of werkstations die zowel voor staand als zittend werk geschikt zijn. Een ergonomische stoel kan ook bijdragen in het vermijden van klachten. Maar regelmatig de zithouding veranderen of even opstaan om te bewegen is de beste oplossing.

Onze voorvaderen hadden geen sportschool nodig, omdat ze tijdens hun dagelijkse activiteiten al meer dan genoeg beweging kregen. Akkoord, de meeste mensen met zwaar fysiek werk waren zo goed als afgeschreven tegen de tijd dat ze 40 waren, maar dat had ook met veel andere factoren te maken (voeding, geen ARBO, medische verzorging, etc.).

Overigens: Sportscholen maken winst op alle mensen die een abonnement afsluiten, maar vervolgens niet komen opdagen. Als alle leden kwamen sporten, dan was er waarschijnlijk te weinig ruimte en apparatuur.

Veroudering en bewegen

Beweging houdt je fit en zodra je achter de geraniums gaat zitten, neemt het verval in je lichamelijke gesteldheid zienderogen toe. In bejaardenhuizen wordt actief gewerkt met reactivering door een aangepaste dosis sport en spel, ook als sociale activiteit. Ook op middelbare leeftijd kan de terugval in spiermassa en conditie aanzienlijk beperkt worden door regelmatig te bewegen. Bij ouderen die (intensief) sporten is vastgesteld dat op cellulair niveau het weefsel van individuele spieren veel langer intact blijft.

Bewegen je hersenen?

Stevige lichaamsbeweging verandert ook de structuur van en functies in de hersenen. Studies met dieren en mensen tonen aan dat fysieke inspanning doorgaans het hersenvolume vergroot. Daarnaast is een vermindering waar te nemen van het aantal en de omvang van door veroudering veroorzaakte gaten in witte en grijze cellen.

De soort inspanning is wel belangrijk. Er is weinig resultaat te zien bij intensieve intervaltraining en krachttraining, maar wel bij gematigde cardiovasculaire inspanning (afstanden lopen, fietsen of zwemmen, racket sporten, etc.). Die laatste activiteiten geven de meeste voordelen en kunnen je op leeftijd fit houden met minder kans op blessures.

Regelmatiger bewegen is beter dan af en toe intensief sporten

neem de trap i.p.v. de lift of roltrap
loop of fiets i.p.v. de auto of scooter te nemen
wandel voor de beweging en de ontspanning, en ondertussen praten is gezellig
minder elektrisch gereedschap gebruiken, gebruik je spieren
niet te lang zitten, minimaal elk uur even opstaan en bewegen

Voordelen van regelmatig bewegen

bewegen kost energie maar door je verbeterde conditie heb je meer energie tijdens andere activiteiten en zelfs tijdens mentale taken
een beter humeur door de activiteit en door de betere conditie
als je lekker fysiek bezig bent geweest, slaap je meestal beter
je lichaam vraagt om goed voedsel als je regelmatig beweegt en doordat je je goed voelt, heb je minder behoefte aan een quick-fix met suiker, snacks en fastfood
een mindere afhankelijkheid van andere mensen, als je in staat blijft om je eigen boontjes te doppen, jong of oud, gezond of met beperkingen
meer sociale contacten door samen te sporten, ook bij individuele sporten als joggen of fietsen

Nadelen van te weinig bewegen

als je te abrupt begint met sporten dan is de kans op blessures aanwezig; zorg voor een rustige warming up en neem niet te veel hooi op je vork tot je conditie stap voor stap beter wordt
moet je een keer rennen om de bus of trein te halen dan merk je hoe slecht je conditie is
een onverwachte inspanning kan te veel zijn, jaarlijks komen tientallen Amerikanen om tijdens… sneeuwruimen (maar goed, daar valt meestal wat meer dan bij ons)

Goede gewoontes

Wees je bewust van je Ademhaling. Het lijkt zo gewoon, maar je kan je energie verbeteren door beter adem te halen.
Begin ’s ochtends op bed al met wat lichte oefeningen om de bloedsomloop op gang te brengen; luchtfietsen, buikspieroefeningen als crunches, etc.
Een goede zithouding spaart je rug, lekker onderuit hangen is op den duur slopend (veel klachten met de onderrug)
Je hebt vaak betere ideeën terwijl je buiten loopt te wandelen, dan zittend achter je bureau
Het dicteren van tekst (terwijl je loopt of ijsbeert) gaat sneller dan dat je kan typen achter je computer of met de duimen op je telefoon of tablet (en de kromme nek die je daarvan krijgt)
Eén van de beste manieren van lichamelijke inspanning is om een paar keer per week in de tuin bezig te zijn; frisse lucht, beweging en een resultaat waar je trots op kan zijn, wat wil je nog meer?; geen tuin, kies dan voor natuurwerk bij een natuurbeheerorganisatie, zie ook Natuurwerkers.nl
Je kan niet meer onbeperkt met je maatjes in de kroeg hangen; nodig ze uit om ook een keer mee te lopen, joggen, sporten, etc.; samen heb je nog meer plezier in bewegen dan in je uppie
Het is beter om elke dag meerdere keren in beweging te zijn dan 1 keer in de week naar de sport school te gaan; consistentie wint het meestal van intensiteit.

Slechte gewoontes

roken, drinken, slikken, snuiven, etc. zijn niet goed voor je lichaam, beweeg als een alternatief voor je verslaving(en)
met de auto naar de winkel op de hoek om (ook voor anderen) shag te halen
tijdens werkpauzes in de rookruimte rondhangen, met name als je zelf niet rookt
veel op de bank hangen, gamen, internet surfen, etc. zonder veel beweging
de auto nemen als de fiets of de benenwagen ook een alternatief zijn
niet sporten betekent meestal ook minder sociale contacten en daar heb je vaak later in je leven spijt van
steeds weer opnieuw beginnen met een sport en geen discipline hebben in plaats van het rustig aan te pakken en vol te houden
’s ochtends geen zin hebben om te joggen; leg je sportspullen de avond ervoor al klaar om aan te geven dat je de beslissing al hebt gemaakt om in beweging te komen; voorbereiding en consistentie winnen het van willekeur