The passion paradox van Brad Stulberg en Steve Magness

Over de onbalans die passie in je leven kan brengen en het feit dat gepassioneerd zijn geen absolute voorwaarde is voor succes. De schrijversduo Stulberg en Magness schreef eerder ‘Peak Performance’ over topprestaties in de atletiek

Is passie nodig?

Mensen die een passie hebben, besteden daar veel – soms te veel – van hun tijd aan. Vaak levert dit opvallende resultaten op, van topsportprestaties tot zakelijk succes. De meeste mensen denken dat je passie nodig hebt voor succes, maar het heeft ook negatieve kanten – zoals onbalans – en kan in een obsessie omslaan.

Het begrip ‘passie’ is oorspronkelijk ‘lijden’ (als in ‘De Passie van Christus’) en pas veel later gebruikt in de context van een intense fascinatie met een onderwerp of activiteit. Op zich is dit wel toepasselijk, want het vergt vaak een intensiteit, waardoor je andere zaken moet opgeven, en daar kunnen andere aspecten van je leven onder lijden. Dat laatste word je je vaak pas achteraf bewust, bv. bij jonge sporters die er de ongedwongenheid van hun jeugd door mislopen en daar later de rekening voor betalen. Of het missen van relaties en een gezinsleven doordat het alle tijd en aandacht opeist.

De keerzijde van de medaille is dat sommigen – vooral bij het uitblijven van resultaten – bedrog gebruiken om toch de vurig gewenste doelen te realiseren. Net als liefde, maakt gepassioneerd zijn blind.

Ondanks de minder prettige kanten krijgen vooral jongeren bij o.a. afstudeer toespraken steeds weer het advies ‘zoek je passie’, alsof dat zaligmakend is. Zonder passie zou je niet kunnen leven. Of er wordt meewarig gesproken over degenen die zonder passie in een sleur (zouden) zitten.

Wat is de drang naar passie?

Het kan voortkomen uit een intense interesse en/of betrokkenheid. Maar het kan ook voortkomen uit een missie om idealistische doelen te bereiken. In dat laatste geval is een diepe overtuiging meestal aan de orde, zoals het streven om bv. onrecht te verminderen of uit te bannen.

Passie is een gedrevenheid, een prestatiedrang, een verlangen naar betekenisvol bezig zijn en daarvoor gewaardeerd worden. Maar er zijn ook mensen die hun passie – bv. naast hun werk – nastreven, terwijl ze geen waarde hechten (of lijken te hechten) aan erkenning of waardering. Ze gaan op in het onderwerp van hun passie en beleven daar intrinsieke voldoening aan.

Gepassioneerdheid geeft per definitie een onbalans. Veel gepassioneerde mensen worden letterlijk en figuurlijk verteerd door hun passie(s). Ze zijn heilig overtuigd van de waarde van hun interesse en geven alles om hun doelen te bereiken. Niet zelden zijn relaties en vriendschappen het slachtoffer van hun monomane instelling, tenzij je directe omgeving je van harte steunt of gepassioneerd meedoet.

Harmonie in je leen?

Volgens Stulberg en Magness is de beste soort passie een ‘harmonieuze passie’. Daarbij kan je je fascinatie beleven zonder dat je andere aspecten van je leven al te veel verwaarloost. Maar geef daarbij de illusie op dat je in balans bent, want dat lijkt een echte passie per definitie uit te sluiten.

Je kan dit bereiken door zelfbewust te zijn over je fascinatie, zowel de positieve als de negatieve kanten. Daardoor hou je de regie over de invloed van de passie op andere aspecten van je leven. Je kan op basis van dat bewustzijn besluiten om grenzen te stellen, waardoor je relatie(s) niet (te veel) onder druk staan.

Sommigen kunnen daardoor een passie afsluiten en een andere richting inslaan. Sommige sportmensen besluiten om hun carrière op een hoogtepunt te beëindigen en iets andere te gaan doen. Ze hebben bereikt wat ze wilden en besluiten (zelfbewust) om niet door te gaan ‘tot het gaatje’. Ze vinden het tijd voor een andere fase in hun leven.

Anderen blijven actief tot hun lichaam (en geest) de vereiste topprestaties niet meer kan opbrengen. Vaak hebben ze door hun monomanie weinig andere interesses in hun leven, hun passie is en was hun leven. Een loopbaan na hun carrière is dan vaak moeilijk en niet zelden ligt depressie en verslaving op de loer.

Paradox?

De ‘paradox’ wordt door de auteurs maar een enkele keer specifiek toegelicht. Passie is geen maatstaf voor succes. Je kan opgaan in je passie zonder dat het de gehoopte resultaten oplevert. Maar in de sport kan er maar één de beste zijn. Tweede worden wordt dan als mislukken gezien en nummer vier telt bij de podiumceremonie al helemaal niet mee.

Door jezelf te constant te verbeteren en plezier te beleven aan het proces van het uitoefenen van je passie, kan succes een resultante zijn. Het meesterschap dat je nastreeft over het onderwerp van je passie geeft ook al voldoening in het uitoefenen.

Kan je er zonder

Het advies is dan ook om niet naar een ‘noodzakelijke’ passie te zoeken. Als je iets vindt dat zich tot een diepe interesse ontwikkelt, dan is dat mooi. Je kan er veel plezier en voldoening aan beleven. Maar blijf je ervan bewust wat je er (mogelijk) voor opgeeft.

Ergens goed in worden door hard werk geeft voldoening. Meesterschap en kwaliteit kunnen de weg naar succes zijn. Formuleer wel je eigen definitie van dat succes en laat dat niet afhankelijk zijn van andere mensen (los van het competitieve element). Zorg voor een tegenwicht voor de diepe interesse in je leven en vooral in je relaties tot andere mensen.

Verkrijgbaar bij Bol.com en Amazon.nl.