Nudge (duwtje) – Thaler/Sunstein

Een boek over hulp voor  verantwoorde keuzes bij het nemen van beslissingen over gezondheid, rijkdom en geluk.

Richard H.Thaler en Cass R. Sunstein

Keuze architectuur

De kernboodschap van dit boek is dat men bij een ‘keuze architectuur’ weloverwogen te werk moet gaan om mensen aan te zetten tot verantwoorde keuzes. Wat is een keuze architectuur? Dat zijn de – doorgaans subtiele – duwtjes die je mensen geeft om een verantwoorde keuze te maken.

Een eenvoudig voorbeeld aan het begin van het boek is het strategisch plaatsen van gezonde toetjes zoals fruit in school cafetaria. Zet je ze opvallend neer waardoor ze makkelijker te vinden zijn, dan help je de studenten om hun gezondheid te verbeteren. Maar je moet ze wel de keuze laten om voor minder gezonde opties te kiezen als ze dat willen.

Een meer controversieel onderwerp is of de keuze voor orgaan donatie standaard “Ja” moet zijn of standaard “Nee”. Met “Ja” worden duizenden mensen meer jaarlijks geholpen. Maar laat daarnaast de optie om “Nee” te kunnen zeggen aanwezig voor degenen die daar een moverende reden voor hebben. Wat wil de maatschappij? En wat kunnen de ontwerpers van procedures voor deelname doen om vrijheid en wenselijkheid in balans te houden?

Beschermend maar vrij

Een tweede thema wat door het boek heen terugkomt is “Libertijns Paternalisme”. Dat wil zeggen dat je vrijheid van keuze voorop stelt maar dat je ook graag een voorzichtig duwtje in de richting geeft die je in het belang van mensen acht. Maar dat laatste wel zonder al te bevoogdend te zijn.

Economisch of Menselijk?

Wat ook steeds terugkomt het verschil tussen Econs en Mensen. De eersten zijn individuen die gedreven worden door nuchtere economische overwegingen. Econs kunnen ook in complexe situaties zonder veel problemen de beste keuze voor zichzelf maken. Mensen daar in tegen, nemen vaak op hun gevoel sub-optimale keuzes zonder de consequenties objectief door te rekenen.

De maatschappij wordt steeds complexer. De keuze voor zaken als een ziektekosten verzekering, pensioen beleggingen en hypotheken zijn voor veel mensen ondoorzichtig. Zelfs deskundigen hebben moeite om alle afwegingen met elkaar in balans te brengen.
Econs hebben geen moeite met een wereld vol overlappende regels. Die rekenen alles rustig door en maken een beslissing die optimaal voor ze is. Maar helaas zijn er veel meer Mensen dan Econs en dat geeft problemen.

De Mensen kunnen geholpen worden met een keuze architectuur waarbij de standaard keuze niet in hun nadeel uitvalt. Met deskundig advies kunnen ze desgewenst een meer optimale keuze maken maar de standaard optie is niet per definitie nadelig.

Een duwtje in de goede richting

Met een juiste keuze architectuur kunnen veel mensen geholpen worden om verantwoorde keuzes te maken. Dat legt de basis voor een betere gezondheid en financiële stabiliteit. Ook persoonlijk geluk, minder stress en meer zaken om van te genieten, kan verbeteren met een duwtje in de goede richting.

Voor zowel overheid als bedrijfsleven liggen er mooie kansen om zowel vrijheid van keuze als hulp te bieden bij het maken van beslissingen.

Een interessant boek over de manier waarop keuzes ons in de goede richting leiden of ons in een doolhof de ‘vrijheid’ geven om te verdwalen. De politiek heeft – in principe – toch meestal het beste voor met ons maar door een oerwoud aan regeltjes en ambtenarij brengen ze ons onbewust te vaak in de problemen.

Het is taai leesvoer maar je kan selectief lezen waarbij veel van de basis informatie te vinden is in de laatste 50 bladzijden (deel 5).

Zie ook Nudges.org waarop actuele voorbeelden staan (helaas de laatste jaren niet meer bijgewerkt).

Beoordeling lezers op Goodreads.com.

Inkijken/Kopen op Amazon.com