Flow – Mihaly Csikszentmihalyi

Leestijd: 3 minuten

Subtitel: The Psychology of Optimal Experience

De onuitspreekbare naam van de auteur is met een ezelsbruggetje gelukkig makkelijk over de tong te krijgen, SixCentMihali. Noem hem liever bij zijn voornaam zodat anderen niet steeds zeggen “watblief” als je het steeds hebt over 6centMike, nee het is geen rapper.

Dit is het boek dat iedereen die bezig is met PG of de aandrang voelt opkomen een keer moet lezen. Het geeft enorm veel inzichten in de menselijke psyche, onze relaties en zelfs de maatschappij door de millennia heen. Anders dan veel boeken van onderzoekers heeft Mihaly een leesbare tekst geschreven zonder het aanhalen van eindeloze onderzoeken. Je miste de vele statistieken, verwijzingen en voetnoten absoluut niet. De notities en referenties geeft hij voor de liefhebbers achteraan in het boek.

Wat is flow

De mentale gesteldheid die met flow wordt bedoeld is een gevoel van complete en energieke focus tijdens een activiteit die je plezier en voldoening geeft. Dat klinkt wat vaag maar het wordt duidelijker met het onderstaande schema. Flow is het gebied (kanaal)waar je een goed evenwicht hebt tussen je vaardigheden en de uitdaging van de taak. Als de taak te moeilijk is dan voel je stress (een beetje stress is gezond, te veel en te lang geeft problemen). Als de taak te makkelijk is dan voel je op den duur verveling.

Met flow ga je op in activiteiten omdat het goed gebruik maakt van je vaardigheden en kennis en voldoende uitdagend is. Het is een optimale uitdrukking van je persoonlijkheid. Naarmate je vaardigheden zich ontwikkelen kan je taken aan die steeds meer van je vergen maar waar je door je ervaring klaar voor bent.
Het schema wordt vaak aangevuld met meerdere stadia en intensiteiten van stress en verveling maar die voegen niet fundamenteel iets toe.

De soort activiteiten die je flow kunnen geven zijn uitlopend van creatief tot op zich eenvoudige taken. De gemeenschappelijke deler is dat ze je helpen je orde van je gedachten te reguleren.

Psychische energie

Daarnaast wijst Mihaly op de psychische energie die we gebruiken om ons bewustzijn te ordenen. Veel mensen kunnen niet alleen zijn omdat hun gedachten dan chaotisch worden. Ze hebben afleiding en energie van andere mensen nodig. OK, wellicht wat kort door de bocht en Mihaly heeft een paar hoofdstukken nodig om dit te onderbouwen.
Door (meestal) alleen en geconcentreerd activiteiten te ervaren neemt je beheersing van de flow toestand toe. Maar ook teamsporters kunnen flow ervaren tijdens optimale wedstrijden. Daarbij gaan ze helemaal op in hun spel en bijna geven vanzelf hun vaardigheden de vrije teugel.

Met meer flow in je leven neemt ook de complexiteit van je leven toe. De veelzijdigheid, verrijking en verdieping brengt je in contact met veel aspecten van jezelf, van relaties met anderen en je plaats in de maatschappij. Door flow te ervaren groei je als mens en kan je geluk vinden in steeds meer activiteiten die je plezier geven en waarin je kan opgaan.

Autotelic – zelfstarters

Een belangrijk begrip dat Mihaly introduceert is de “autotelic” persoonlijkheid. Dit zijn mensen die gemotiveerd zijn door de innerlijke beloning van creativiteit, opgaan in activiteiten en interesses in wetenschap, de natuur en kunst. Hun doelen voor de toekomst komen uit henzelf en niet uit externe prikkels. Ze zijn voor managers wat moeilijk aan te sturen omdat ze graag zelf hun uitdagingen kiezen.

Toevallig… zijn de autotelics nu juist de persoonlijkheden die passen bij mensen met een intense interesse voor Persoonlijke Groei. Ze hebben de drang om boven zichzelf uit te stijgen of optimaal te leven en zich gelukkig te voelen met de interesses die ze mogen en kunnen nastreven.

Flow en Yu

Flow is verwant maar niet gelijk aan het Oosterse Yu dat meer eenwording is zoals de sushi meester met zijn mes om na jaren training perfectie te bereiken. Ook in Oosterse vechtsporten vinden we Yu terug.
Bij Flow is het een bewuste uitvoering die je volledige concentratie opeist als een uiting van je individualiteit. Bij Yu neem je afstand van je individualiteit en ga je op in het proces en de perfectie die ja nastreeft.

Conclusie

Tijdens het lezen van het boek zal je ongetwijfeld heel vaak paragrafen markeren als interessant. Veel dingen in je leven zal je herkennen in de modellen die Mihaly omschrijft.

Wat mij betreft, 10 sterren voor dit boek. Ik ga het nog een paar keer lezen.

Mihali heeft in de nadagen van zijn loopbaan kritiek gekregen voor zijn ongenuanceerde meningen over controversiële zaken. M.i. dat doet niets af aan zijn levenswerk aan het begrip Flow. Zie ook [The godfather of flow](https://www.wellned.nl/mentor-momenten/mentor-momenten-oktober-2021-the-godfather-of-flow/) n.a.v. zijn overlijden.

Beoordeling van lezers op Goodreads.com.

Inkijken/Kopen op Amazon.com