Heeft jouw leven betekenis? Ja, waarom niet?
Is onze betekenis een voorbestemming? Is wat we kunnen bereiken opgeslagen in ons DNA en verder gevormd door onze omgeving, positief of negatief? Nee, daar geloof ik niet in. Het zijn soms juist de underdogs die zich ontworstelen aan beperkende omstandigheden. Voor hen waren tegenslagen juist een aanleiding om zich extra in te spannen. Aan de andere kant zijn er bevoorrechte mensen die een rustige jeugd en een glad verlopen opleiding meemaakten en vervolgens door gebrek aan uitdagingen nooit hun potentieel benut hebben.
Of is de enige reden van je bestaan een eitje te bevruchten of dat eitje uit te broeden? En in de meeste gevallen, ben je dan voor de rest van je leven bezig om die vrucht in leven te houden en een eigen betekenis te geven?
Radertje in het grote geheel
Het kan ook zijn dat er maar een paar momenten in je leven zijn, waarop je wat moois kan bijdragen. Of dat je net op het juiste moment op de juiste plaats bent om iemand te helpen. Dat kan een gewoon iemand zijn, maar het kan ook iemand zijn die later geschiedenis gaat schrijven. In sommige gevallen kom je nooit te weten, welk verschil je hebt gemaakt voor anderen.
In de meeste gevallen weet je wel degelijk, welke bijdrage je hebt geleverd. De vraag is, of je die bijdragen zelf herkent als de betekenis van je leven of een toevallig bijproduct.
Drang, passie, visie
Het kan ook zijn dat je van jongs af aan al wist, wat je ging doen en dat je leven in het teken van dat doel heeft gestaan. En daardoor ben je de beste vuilnisman (m/v) of een succesvolle concertpianist.
Of je hebt een passie en een visie, iets dat je vurig wilt. Streef het na, maar niet te lang. Je hebt de middelen en de wil om je doel te bereiken… of niet. Wees realistisch genoeg om geen doelen na te streven die onhaalbaar blijken. Niet na een week opgeven, maar realistisch afwegen, waar het aan schort. Sommige zaken kan je beter laten rusten tot je er zelf klaar voor bent en de omstandigheden gunstiger zijn.
Geduld is een schone zaak. Er zijn voorbeelden van schrijvers die jarenlang – soms tientallen jaren – met hun eerste boek bezig waren. Steeds maar weer afwijzingen van uitgevers en toch maar doorgaan… tot er uiteindelijk succes werd behaald.
Maar misschien ben je iemand die het doel halverwege op heeft moeten geven. Of een minder ambitieus doel heeft moeten kiezen. Maar is dat van invloed op de betekenis van je leven? Als je het toelaat wel. Als je weigert om beperkingen te aanvaarden, dan is vrijwel geen doel onhaalbaar en het nastreven van dat doel geeft je betekenis. Het bereiken van het doel is niet noodzakelijk de betekenis, maar de reis en de uitdagingen onderweg geven je richting.
Doelloos?
De meeste mensen leven in middelmaat en nemen genoegen met wat ze hebben. Dat is meer een strategie dan een doel. Rustig naar je pensioen toe werken… Maar daardoor vallen velen in een zwart gat, wanneer de regelmaat van hun werk wegvalt. Soms zoekt en vindt men een nieuw ritme of een aantal activiteiten die wel richting en voldoening geven. En soms geven die activiteiten meer voldoening dan tijdens het ‘werkzame’ leven.
Werken voor de kost zonder veel betrokkenheid kan op zich voldoening geven, omdat je daarmee je familie kan onderhouden en hun geluk is jouw geluk. Maar kom je daarmee echt tot ontplooiing? Nee, ik denk het niet.
Nadenken en technieken
Denk zelf eens goed na over je betekenis, wat je missie in het leven kan zijn en hoe je daar je doelstellingen uit kan halen. Wat is jouw betekenis? Mogelijk is die nog niet duidelijk. Ga op zoek. Maar zoek niet buiten jezelf, niet naar goedkeuring door andere mensen, niet naar uiterlijk vertoon. Zoek in je hart, maar laat je verstand en je inzicht ook meespreken.
Er zijn een aantal technieken om je betekenis en missie te onderzoeken:
Begin dan met wat je graag doet, samen met wat je goed kan. Voeg die twee samen met iets dat de samenleving nodig heeft en een activiteit waarvoor je betaald kan krijgen. Die vier elementen vormen de basis voor het Japanse begrip Ikigai; zie Boekbespreking en Downloads (pdf diagram).
Zoek en vind!
Of ga uit van je passie. Schrijf achter elkaar alles op wat je graag doet, of wat je bewondert in rolmodellen. Een lijst van tientallen tot honderden dingen die je interessant lijken. Sommige punten laten je lachen, anderen laten je misschien huilen. De punten die de sterkste emotie oproepen kan je verder uitwerken.
Maak een levenswiel, zie Downloads. Zet daarop de zaken die voor jou het belangrijkst zijn en geef aan op welk niveau je op dit moment zit. Geef vervolgens aan welk niveau je na wilt streven binnen 1 jaar, welk niveau binnen 5 jaar of langer. Verbind alle punten, zodat ze een figuur vormen.
Werk vervolgens uit, welke stappen nodig zijn om van de situatie nu te komen naar waar je naar toe wilt. Werk de stappen op korte termijn verder uit tot je weet wat je nu op dit moment, morgen, volgende week, volgende maand, etc. te doen staat om je doel te bereiken.
Je kan ook meerdere of alle technieken proberen en desgewenst aanpassen om tot een resultaat te komen, waar je mee verder kan. Je missie is meestal niet iets dat in één keer perfect uit de pen vloeit.
Maak in je agenda een paar afspraken met jezelf om er aan te werken.
Schrijf een eerste versie, laat het even liggen, praat er met anderen over, informeer je over vergelijkbare missies van andere mensen en blijf het aanpassen tot je iets hebt dat goed klinkt in jouw oren. En dan nog zit je er niet voor je hele leven aan vast. Mogelijk kom je in de praktijk andere mogelijkheden tegen die je aanzetten om je missie aan te passen. Maar formuleer niet elke 1 januari een nieuwe missie om er vervolgens weinig of niets mee te doen.
Missie en levensdoelen
Betekenis is verweven met de missie die je kiest in het leven en je levensdoelen. Het verschil tussen die verschillende aspecten is voor de meeste mensen niet zinvol, meer iets voor theoretici. Je betekenis is uiteindelijk te vinden in de invulling die je geeft aan je missie.
Ga op zoek naar je missie. Waar loop je warm voor? Wat kan je goed en wat doe je graag? Denk er over na, neem er de tijd voor, maak aantekeningen en schrijf je missie op. Voor sommige mensen is het 1 zin of zelfs 1 woord wat richting en betekenis aan hun leven geeft. Voor andere is het een langere formulering van de doelen die je stelt aan jezelf.
Omdat het een leidraad is voor de lange termijn, moet je missie wel permanentie hebben. Niet iets dat je elke week of elke maand bijstelt.
Maar zie het wel als een kompas, een ster die je richting geeft en niet als een spoorboekje dat aangehouden moet worden. Naast je missie kan je acties uitwerken in concrete doelen en plannen. Je werkt daarvoor terug van het einddoel naar de middellange termijn, naar deze maand, deze week, deze dag. Daarmee verschaf je helderheid voor dit moment.
Maar aan de andere kant behoeft het ook niet in steen gegraveerd te worden. Als je erachter komt dat je interesses en je kracht elders beter tot hun recht komen, pas dan je koers aan.
Zie Schrijf je Persoonlijke Missie Plan.
Volg het kompas en blijf op koers
Het doel dat je formuleert in je missieverklaring is niet iets dat je vervolgens opbergt in de derde la linksonder. Dan is het niet meer dan een leuke oefening geweest, maar zonder waarde voor de rest van je leven.
Bekijk je missie tekst dagelijks of in het begin meerdere malen per dag. Sommigen lamineren de definitieve versie netjes en stoppen het in hun agenda om telkens even door te lezen. Anderen zetten het op hun mobiel als tekst, of als ingesproken tekst om telkens naar te luisteren.
Het lijkt daarmee sterk op de Bevestigingen (Affirmations) die je telkens kan herhalen tot het absolute waarheden zijn die je scherp houden om gemotiveerd te blijven.
Waarom is het zinvol om je missie elke dag te lezen? Omdat je de tijd hebt genomen om uit te werken wat je wil bereiken in het leven. Waarom zou je daar niet telkens naar willen kijken om jezelf de motiveren. Wees dankbaar dat je weer een dag hebt gekregen om eraan te werken.
Volg je hart, je passie, je kompas. En maak wat van je leven waar je trots op kan zijn. Laat je niet afleiden of tegenwerken. Werk aan wat je wil bereiken, geduldig, constant, consistent en vooral met blijheid in je hart.
